Dilek kipi
İspanyolca dilek kipi olası eylemleri anlatır,bir zaman birimi değildir. Fiilin ruh halidir. Kişi nasıl hissediyorsa onu anlatır.
Olay henüz olmamıştır ve bir isteğe bağlıdır ya da yapılmayacaktır. Zamanlar Türkçe’de de olduğu gibi üç ana zamandır. İspanyolca’da bu zamanların karışık olan yanı bu zamanların hikaye zamanlarının olması.
“Dilek Kipi” İspanyolca’da “Modo Subjuntivo” olarak adlandırılır ve belirli bir isteği, dileği veya şartı ifade etmek için kullanılır. İspanyolca’da dört farklı dilek kipi bulunur: Şimdiki zaman dilek kipi (Presente de Subjuntivo), Geçmiş zaman dilek kipi (Pretérito Imperfecto de Subjuntivo), Geçmiş zaman dilek kipi (Pretérito Perfecto de Subjuntivo) ve Gelecek zaman dilek kipi (Futuro de Subjuntivo).
Şimdiki Zaman Dilek Kipi (Presente de Subjuntivo):
- Tamamlanmamış: -sam, -yım ekleri ile birlikte kullanılır.
- Haber kipi: -yorum ekleri ile birlikte kullanılır.
- Gelecek zamanı ifade eder.
Şimdiki zaman hikayesi Dilek Kipi (Pretérito Imperfecto de Subjuntivo):
- Tamamlanmamış: -saydım ekleri ile birlikte kullanılır.
- Geçmiş-gelecek zamanı ifade eder.
- Haber kipi: -yordum ekleri ile birlikte kullanılır.
Gelecek Zaman Dilek Kipi (Futuro de Subjuntivo):
- Tamamlanmış: -mış olayım ekleri ile birlikte kullanılır.
- Geçmiş-gelecek zamanı ifade eder.
- Haber kipi: -ştım ekleri ile birlikte kullanılır.
Yakın geçmiş zaman (Pretérito Perfecto de Subjuntivo):
- Tamamlanmış: -mış olsaydım ekleri ile birlikte kullanılır.
- Geçmiş-gelecek zamanı ifade eder.
- Haber kipi: -mıştım ekleri ile birlikte kullanılır.
- Önceki bir olayın sonucunu veya sonraki bir olayın koşulunu ifade eder.
- Tamamlanmış geçmiş zamandaki bir eylemin sonucunu veya etkisini belirtir.
Dilek kiplerinin kullanımı, belirli dilbilgisi kurallarına tabidir ve bağlamsal olarak da değişebilir. İspanyolca’da dilek kiplerini kullanırken, fiil çekimlerini doğru bir şekilde uygulamak ve uygun bağlaçları (como si, aunque, para que vb.) kullanmak önemlidir.
Unutmayın ki dilek kipleri, kişisel arzuları, dilekleri, şartları veya gerçekleşmeyen durumları ifade etmek için kullanılır ve cümlelerde belirli bir bağlam ve nedenle kullanılırlar.
Konuşanın konuştuğu ana yakın, geçmiş olayların ve tamamlanmış olan olayları ifade etmek için kullanılır. Konuşulan olay günümüzde de geçerlidir.Duygu ve arzuları ifade eden bazı kelimeler içeren cümlelerde kurulabilir.
olayların yapılması bir isteğe bağlıdır.Olaylar gerçek değil amaç,kuşku,üzüntü …içerir.
FİİLLER
- Yapılmamış: Dilek kipi, gerçekleşmemiş eylemleri veya durumları ifade etmek için kullanılır.
- Yapılması isteğe bağlı: Dilek kipi, eylemlerin veya durumların isteğe bağlı olduğunu ifade eder.
- Gerçekleşmesi kuşkuludur: Dilek kipi, eylemlerin veya durumların gerçekleşme olasılığının belirsiz olduğunu ifade eder.
- Konuşanın kişisel düşüncelerine bağlıdır: Dilek kipi, konuşanın kişisel düşüncelerine veya isteklerine dayanır.
ZAMAN
- Emir kipi cümleleri dışında: Dilek kipi, emir kipi cümlelerinin dışında kullanılır. Yani, bir kişiye doğrudan bir emir vermek yerine, dileklerini veya isteklerini ifade etmek için kullanılır.
- Hiçbir temel cümlede kullanılmaz: Dilek kipi, bağımsız olarak tek başına kullanılmaz. Her zaman bir temel cümleyle birlikte kullanılır.
- Yan cümlelerde kullanılır: Dilek kipi, “que” bağlacıyla birlikte kullanılarak yan cümleler oluşturur.
YAN CÜMLE
- İstek, Dilek, Üzüntü, Korku gibi duyguları içeren eylemler: Dilek kipi, istek, dilek, üzüntü, korku gibi duygusal içerikli eylemleri ifade etmek için kullanılır.
- “QUE” bağlacı ile temel cümleye bağlanır: Dilek kipi yan cümlesi, “que” bağlacıyla birlikte temel cümleye bağlanır.
- Temel cümle: Eylemin ne istendiğini, ne beklediğini, neden korkulduğunu ifade eder: Temel cümle, dilek kipi yan cümlesiyle birlikte kullanılarak istenen veya umulan eylemi veya durumu açıklar.
Beni arayacağını umuyorum.
Espero que me llames.
“Espero” (Umut ediyorum) temel cümleyi ifade eder.
“que me llames” (beni arayacağını) dilek kipi yan cümlesini ifade eder.
Yan cümle, temel cümlede neyin istendiğini veya umulduğunu açıklar: Beni aramayı umuyorum.
Dilek-İstek (Wishes)
İstek veya arzuyu ifade etmek için dilek kipi kullanılır.
Dilek kipinin öznesi ile yan cümlenin öznesi aynı ise: Yan cümlede fiilin mastar hali kullanılır.
İçmek istiyorum
Quiero (istiyorum)beber (mastar halinde : içmek) : özne aynı
İçmeni istiyorum.
Quiero que bebas (istiyorum ki içesin) .
Espero que tengas un buen día.
Umarım iyi bir gün geçirirsin.
Şüphe (Doubts)
Bir durumun gerçekleşmesi veya doğruluğu hakkında şüphe belirtmek için dilek kipi kullanılır.
Soru ve olumsuz cümleler anlatır.
Onun buraya geldiğini sanmıyorum.OLUMSUZ düşünce
No creo que haya venido aquí
Onun buraya geldiğini sanıyorum.OLUMLU(Dilek kipine gerek yok)
Creo que has venido aquí
Onun geldiğini sanıyormusun?sence geldi mi?SORU
¿Crees que haya venido?.
Dudo que él venga a la fiesta.
Onun partiye gelmesine şüphe ediyorum.
1.Ve 2. Cümlelerdeki özneler farklıyken:duygusal düşüncelerde bulunmak
Gelmediğine üzüldüm(gelmemen beni üzdü.)
Siento que no hayas venido
Beni arayacağını umuyordum.
Esperaba que me llamaras.
Gereklilik (Necessity)
Bir eylemin gerekli olduğunu veya yapılması gerektiğini ifade etmek için dilek kipi kullanılır.
Eylem gerçek olmalı.
Genel konulardan bahsediyorsak:Dilek kipi yerine mastar kullanılır.
Sessiz yürümek gerekiyor.(genel bir eylem)
Es necessario caminar (mastar) en silencio.
Sessiz yürümemiz gerekiyor.(genel değil)
En necessario que caminemos.
Es necesario que estudies para el examen.
Sınava çalışman gerekiyor.
Gerçek bir eylem ise : haber kipi
Beni aradığı doğru.
Es cierto que me llamó
Gerçek olmayan bir eylem ise:
Dilek kipi kullanılır.
Beni aradığından şüpheliyim.
Dudo que me hayas llamado
Bir ihtiyaç (A Need)
Bir şeyin yapılmasının gerekli olduğunu veya bir ihtiyaç olduğunu ifade etmek için dilek kipi kullanılır.
Necesito que me ayudes con esta tarea.
Bu ödevde bana yardım etmen gerekiyor.
Bir tavsiye (Advice)
Bir kişiye tavsiye vermek veya öneride bulunmak için dilek kipi kullanılır.
Te recomiendo que estudies más para el examen.
Sınava daha fazla çalışmanı öneririm.
Bir arzu (Desire)
Bir şeyin gerçekleşmesini istemek veya arzulamak için dilek kipi kullanılır.
Örnek: Quiero que vengas a mi fiesta de cumpleaños. (Doğum günü partime gelmeni istiyorum.)
Bu örneklerde gördüğünüz gibi, dilek kipi farklı duyguları, istekleri veya gereklilikleri ifade etmek için kullanılır ve bağlamına göre çeşitli eklerle kullanılır.
Bir ihtiyaç, bir tavsiye veya bir arzuyu ifade edenler
| Davet etmek | invitar queto |
| engel olmak | impedir queto |
| ısrar etmek | insistir en queto |
| ihtiyaç | necesitar queto |
| izin vermek | permitir queto |
| sipariş vermek | mandar queto |
| sormak | pedir queto |
| tercih etmek | preferir queto |
| zorlamak | hacer queto |
Kullanılan zarflarla
Antes de que : -den önce(before)
Annem gelmeden önce uyuyacağım.
Dormiré antes de que venga (dilek kipi:present) mi madre
Después de que :-den sonra(after)
Annem geldikten sonra uyuyacağım.
Dormiré después de que venga mi madre.
Dormiré después de que llegue (dilek kipi:present) mi madre
Mientras que:-iken
Annem evdeyken uyuyacağım.
Dormiré mientras que mi madre están en casa
Hasta que :-ceye kadar
Annem gelinceye kadar uyuyacağım.
Dormiré hasta que venga mi madre
AMAÇ BİLDİREN edatlardan sonra
Eylem bitmiş ise :Dilek kipi kullanılmaz.
Para que : ..mesi için(so that)
Okuması İçin bir not yazacağım.
Escribiré (gelecek)una nota para que él la lea (Dilek kipi : present)
Sin que :..meden (without)
Notu okumadan gitmeyeceğim.
No me iré (gelecek)sin que lea(dilek kipi:present)la nota.
Con tal de que :..mesi şartıyla(provided that)
Benimle gelmen şartıyla sinemaya giderim.
Iré al cine con tal de que vengas (dilek kipi: presente) conmigo.
Dado que : ..den dolayı(in case that)
Dado que él está ocupado, deseo que me llames más tarde.
Meşgulse, keşke beni sonra arasaydın.
Bu örnekte, “dado que” ifadesi “in case that” anlamına gelir ve bir koşulu ifade eder. Dilek kipi olan “deseo que” ise “I wish” anlamına gelir ve dileğimizi ifade eder. Cümledeki “me llames más tarde” ise “you would call me later” şeklinde çevrilebilir.
Bu şekilde, “dado que” ifadesini kullanarak dilek kipiyle örnek bir cümle oluşturmuş olduk. Umarım yardımcı olmuştur! Başka bir sorunuz varsa lütfen söyleyin.
Duygularımızı ifade edenler
| adil | es justo queit’s |
| garip | es extraño queit’s |
| inanılmaz | es increíble queit’s |
| kolay | es fácil queit’s |
| mutlu olmak | alegrarse de queto |
| şaşırmak | sorprenderse que |
| yararlı | es útil que |
| zor | es difícil queit’s |
Bir fikir belirtmek,herhangi bir şeyde şüphelendiysek
| belli değil | no es evidente que |
| muhtemelen | tal vez |
| muhtemel | es probable que |
| mümkün | es posible que |
| görünüyor | parecer que |
| öyle değil | no es que |
Zamanla ilgili görüş bildirirken
| böylece | así que |
| -dek,değin | hasta que |
| sonra | despues de que |
| uzakta | en cuanto |
| en kısa sürede | Tan pronto como |
Anlattığımız cümlede bir kesinlik varsa
| belki | quizás |
| göre | según |
| nerede | donde |
| öyle ki | de modo que |
Bence sen yapabilirsin.
Creo que puedes hacerlo.
Belki yüzebilirsin.
Quizás puedas nadar
Hiç bir şekilde dilek kipi almayanlarda var
| aynı şekilde | así comon |
| çünkü | porque |
| ….zamandan beri | ya que |