önce kelimeler
Japonca parçacıklar 1-particles da önce kelimeleri ezberleyerek ilerleyelim.
Japonca Parçacıklar 1 ile , Japonca’nın en önemlisi parçacıklara başlıyoruz.Her konu ile yeni kelimeler öğreniyoruz. Romaji alfabesine göre kelimeler kısa ve ezberlemesi çok kolay alfabe için alıştırmalar ilerki derslerimizde olacak…
ANNE:HAHA
İSİM-名前
Japonca isimler bizim dilimizdeki gibi ek almazlar.
Mesela
köpek:inu
bir köpek-köpekler-bazı köpekler-genel olarak köpekler …hepsi inu.Nekadar basit öyle değil mi?
isimlerin çoğullarında _tachi kullanılırsa :bu bir grup ya da aile fertlerini belirtirken kullanılır.
Bay ali ve ailesi :derken
Ali-san tachi olur.
Üstünlük
3 gruba ayrılır.
fiillerde
sıfatlarda
isimlerde
No hou : daha
Yori. : göre
Kıyaslarken
A yori B no hou ga C
B = A yı vurgulamaktadır.
A-B:isim veya fiil olabilir
C:fiil yada sıfat
Karşılaştırırken
(İsim /fiil) yori (vurgulamak istediğimiz -isim /fiil)(no)hou ga (sıfat /fiil ) desu
Bir şeyi çok sevdiğimizi ,herşeyden fazla beğendiğinizi söyleyebilmek için bu cümle kalıbı kullanılır.
İsimlerde üstünlük
İnu yori neko (vurgulanmak istenen)no hou ga suki desu
Kediyi köpekten daha çok seviyorum.
Aslında bu cümlede kediyi köpeğe tercih ediyorum diyor.
Matematik fizikten daha zevkli.
Sugaku yori butsuri no hou ga tanoshii desu.
DOLAYSIZ NESNE EDATI
O-お
Japonca parçacıklar 1 ‘de dolaysız nesne edatı Fiilin nesnesini gösterir. Ben meyve suyu içerim.(Ne içerim?)
Watashi wa jūsu o nomimasu.
“İsim(yer) + o+ hareket fiilleri(watarimasu-geçmek)(sanpo-shimasu-yürüyüş yapmak)(arukimasu-yürümek)”
“İsim(yer) + o+ hareket fiilleri(watarimasu-geçmek)(sanpo-shimasu-yürüyüş yapmak)(arukimasu-yürümek)”
O geçişli fiilerde nesneyi belirtir.
Hareketli fiiller ile de :hareketin nerede olduğunu belirtir.
Caddeyi geçiyorum.
Watashi wa touru o watarimasu
Cadde de yürüyüşe çıkıyorum.
Watashi wa touru o arukimasu
WO-İ hali
(wo 😮 diye okunur.)
O ya da wo kullanılır:ikiside dolaysız nesnenin önüne gelerek ,Neyi?kimi? sorularıyla doğrudan nesneyi belirtir.Buda ismin -i halidir.
Bir cümlede mutlaka ‘o’ dolaysız nesne varsa kullanılır.İstisnalar ‘ga ‘ile bazı kelimeler ve sıfatlarla yapılır.
Hareket içeren Japon fiilleri ile kullanılır ve fiilin hangi nesneyle iş yaptığı önemlidir.
Temel olarak, “wa” önceki cümleyi cümlenin konusu olarak, “o” cümlenin nesnesi olarak önceki kelimeyi veya cümleleri işaret eder.
O
Ben sushi yerim.
Watashi wa sushi o tabemasu
E-Ni-De
…da,-a(to,at)
Dolaylı nesne, hedef, varış yeri, istikamet, gidilecek yer, nereye, amaç
E,ni (yer,konum cümlelerinde)aynı yerde kullanılabilir.
E sadece gittiğin yeri gösterir.
Ni varacağın yeri gösterir ve gidince bir şeyler yapacağın yeri gösterir..
İSTANBUL
İku (to go) ı go to istanbul e (hareketli fiillerle)
istanbul’a gidiyorum
Watashi wa isutanbūru e iku. iru (to be) ı am in istanbul ni ( durum fiilleri ile)
İstanbul’dayım
Watashi wa isutanbūru ni imasu. taberu (to eat) I eat in istanbul de ( eylem fiilleri ile)
istanbulda yerim
Watashi wa isutanbūru de taberu.
Durum bildiren fiiller
(olma durumu)ile kullanılır.iru, aru, sumu,
durum fiilleri sabittir ve değişmez.
(görmek,koklamak,hissetmek,duymak,bilmek,düşünmek,hatırlamak…)
miru,kagu,kanjiru, kiku, shiru ,kangaeru, omoidasu
Hairimasu ve norimasu ile kullanılırsa :varış yerini gösterir.
Eğer bunlarla o kullanılırsa : başlangıç ya da yerini gösterir.
Gakkou ni hairimasu
Okula gireceğimLokasyon,istanbul
Sumu ,to live
Tomaru,Stay
I will Stay in istanbul
İstanbul’da kalacağım
İstanbul ni tomaru
DOLAYLI NESNE -e HALİ
isim(kişi-ülke-şirket)+ni+isim+o+fiil(vermek-yazmak-…)
Japonca parçacıklar 1 ‘de Ni birçok yerde kullanılır ve e ile değiştirilebilir ama tek bir yerde değişmez.
Zaman içinde özel bir noktayı belirtirse.
Ni cümledeki dolaylı tümleci tanımlar.
Dolaylı tümleç ile ilgisi olan dolaysız tümleç
Ni ‘de dolaylı nesneyi: ismin -e halindeki halini tanımlar.
genelde:dolaylı nesne,dolaysız nesneden önce gelir.
bana çiçek verdi.
Kare wa watashi ni hana o kuremashita.
Anneme bir not yazıyorum.
Watashi wa haha ni memo o kakimasu.
Öğretmenime bir hediye verdim.
Watashi wa sensei ni purezento o shimashita.
fiil : dolaylı nesneyi belirten bir fiil.
Hairimasu ve norimasu ile kullanılırsa :varış yerini gösterir.
Eğer bunlarla o kullanılırsa : başlangıç ya da yerini gösterir.
Gakkou ni hairimasu.
Okula gireceğim
Lokasyon,istanbul
Sumu ,to live
Tomaru,Stay
I will Stay in istanbul
İstanbul’da kalacağım
İstanbul ni tomaru
Zaman
içersindeki gerçek ve tam zamanı verir.(mayısta,saat birde…)Fakat zaman sayılar ile bildirilmelidir.
Zamanı belirten isimden sonra kullanılır.
Ni.haftanın günleri ile de kullanılılabilir ama gerekli değildir.
Zaman içersinde tekrarlayan olayları ifade etmekte kullanılır.
| BUGÜN ŞİMDİ SABAH GECE NE ZAMAN HER BU SONRAKİ | kyou ima asa ban itsu -mai~ -kon~ -rai~ |
Bu parçacık ile bir olayın zaman aralığını belirtebiliriz. Fakat cümlenin belli bir sıralanışı var.
Kim yapıyor+zaman aralığı+parçacık+sıklık(süre)+eylem
Haftada 2 kez kek yapıyorum.
Watashi wa isshuukan ni 2-kai kēki o tsukuru.
Zaman saat
saat altıda geldi.
6-Ji ni kita.
Günler
Perşembe günü doğdu.
Mokuyōbi ni umaremashita.
Yıllar
1962’de mezun oldu.
Kare wa 1962-nen ni sotsugyō shita.
Amaç
uyumak için içtim.
nonda ni nomimashita
Bir şeyin yerini belirtirken
İmasu -arimasu
Bulunma varoluş
Canlılar için : imasu
Cansızlar için :arimasu
Tabakta bir fare var
Purēto ni mausu ga imasu
e-(-a)YÖN LOKASYON EDATI
Japonca Parçacıklar 1 içersinde lokasyon bildirir ,Gidilecek yeri,varış yerini,istikameti gösterir.
Japonca hareketli fiiller ile kullanılır.
Eğer bir fiil bir yere hareketi bildiriyorsa:
gitmek,dönmek,gelmek …gibi
isim(yer)+e+fiil
Lokasyon,istanbul
hareketli fiiller ;to go ;iku,to come;kuru,to return ;kairu
I will go to istanbul
İstanbul’a gideceğim.İstanbul e iku
İstanbul’a döneceğim..
İstanbul e kaerimasu.
istanbul’a geleceğim.
İstanbul ekimasu
de-DURUM BELİRLEYİCİ
LOKASYON EDATI
de : – da, – de… (by,at)
Ulaşım
Olayın içeriği hakkında bilgi verir.De hareket fiilleri ile kullanılır ve varlığın yerini değil,eylemin ne ile olduğunu belirtir.Birden ortaya çıkarlar ve belli bir süresi vardır.
eve gitti
ne ile gitti?
O okula gitti.
Kare wa gakkō e itta
O arabayla okula gitti.
Kare wa kuruma de gakkō ni ikimashita.
Bir eylem için kullanılan yöntemi belirtir.(ile,,e,,den,,)
Yer
De hareket fiilleri ile kullanılır ve varlığın yerini değil, eylemin yerini bildirir.Birden ortaya çıkarlar ve belli bir süresi vardır. Bir eylem veya olayın gerçekleştiği yeri bildirir.
İsimden sonra kullanılır.
De yerden(isim)sonra , actiondan (fiil)önce gelir.
Ben denizde yüzdüm.
Watashi wa umi de oyogimashita
Anlam-Amaç-Yöntem
Tarafından,ile,içinde,yoluyla”
Ben okula bisiklet ile gidiyorum.
(Watashi wa) jitensha de gakkou ni ikimasu
Zaman,para miktarı,miktardan sonra kullanılırsa,paranın miktarın toplamı söylenir.
Toplam 5000 yen tuttu.
Gōkei wa 5, 000-endesu.
Bu kitabı 500 yen’e aldım.
Kono hon o gohyaku en de kaimashita
Zamanı belirtmek için
Oraya üç saat içinde ulaşabiliriz
Sanjikan de ikemasu..
Kapsam
Seni dünyadaki herşeyden çok seviyorum.
Sekai de ichiban suki desu
Bir maddenin içeriğini söylemek için kullanılır.
Bu masa tahtadan yapılmıştır.
Kono tsukue wa ki de dekiteimasu.
Neden belirtmede (due to,because,of,)
Soğuk algınlığı nedeniyle okula gitmedim
Kaze de gakkou o yasunda
Kaze de gakkō ni ikanakatta
Hareketli fiiller
| almak anlamak aramak beklemek çalışmak dinlemek dönmek gitmek göndermek içmek kalkmak kullanmak konuşmak okumak oturmak satın almak seyretmek söylemek teslim almak öğretmek öğrenmek uyanmak uyumak vermek yapmak yazmak yemek yüzmek | toru-torimasu wakaru-wakarimasu yobimasu machimasu benkyoo shimasu kikimasu kaerimasu ikimasu okurimasu nonimasu norimasu tsukaimasu hanashimasu yomimasu suwarimasu kaimasu mimasu iimasu moraimasu oshiemasu naraimasu okimasu nemasu agemasu shimasu kakimasu tabemasu oyogimasu |
Wa-ga
Japonca Parçacıklar 1 arasında en önemlilerden..cümleler wa ve ga parçacıklarıyla anlam kazanıyor.Sanki İngilizce’deki ‘is’ are gibi…
Konu belirleyicidir.
Bir seçeneği diğerlerine karşı karşılaştırır.
Bilinen bir olayı karşıdaki kişiye anlatımı detaylandırır.Konuşan kişi o konu hakkındaki herşeyi biliyordur.
Konuşmacı neden bahsediyorsa, ya da cümlenin konusu ne ise onu ifade eder.
Wa ‘dan önceki isim cümlenin konusudur.
-konudan sonra soru sözcüğü geliyorsa:
SORU SORARKEN
Kedi nerede? Neko wa doko desu ka?(burada özne ‘neko’)bu yüzden wa kullanılır.
Kim…?
Dare ga…?
Özne bir soru kelimesidir.Bu yüzden ga kullanılır.
ga ‘dan önce gelen vurgulanır Sen kimsin? WATASHİ ga josei desu (solundaki vurgulanıyor.Konu ne?BENİM kim olduğum.
Wa ‘dan sonra gelen vurgulanır.
Josei wa daredesu ka?
Watashiwa JOSEİ desu(sağındaki vurgulanıyor.Nesne ne?Benim KİM olduğum.
Wa
Mesela bazı isimler değişmez.
Kar beyazdır.
Süt beyazdır.v.b.
Bu gibi durumlarda bu herkes tarafından bilindiği gibiyse ‘wa’ kullanılır.
Süt beyazdır.
Miruku wa shirodesu.
Süt pembedir
Miruku wa pinkudesu
Süt halen pembe ise :
Süt halen pembedir.
Miruku wa mada pinkudesu.
İŞARET ZAMİRLERİ,BİRŞEYİ İŞARET EDEN SORAN KELİMELER.
Konuyu,özneyi belirtiyorsa,başlıktan sonra geliyorsa:
wa kullanılır.
Ringo wa doko desu ka?
Elma nerededir?
Cümlenin başında geliyorsa:
ga kullanılır.
Bu elmadır.
Kore ga tēburudesu.
Ga
özne belirleyicidir.Özneyi vurgular ya da ayırt etmeye çalışır.
Parçacıklardan ‘o’ : eylemin nesnesini gösterir.
Ga : fiil yüklemin nesnesini gösterir.
birşey sevmek,sevmemek…..
ben ali’yim.
Watashi wa Ali desu
Bir seçeneği diğerlerine öne çıkartır.
Bilinen bir olayı karşıdaki kişiye anlatırken…
ama’,’buna rağmen’ifadeleri ile ‘ga’ile bilinmeyen konular anlatılır..
Konuşan ve dinleyen tarafından birşey bilinmiyorsa:
Asoko ni ie ga arimasu.
Orada bir ev var.
Ev kimin bilinmiyor.Bu yüzden ga kullandık.Cevabı ise farklı dinleyen evin kimin oluğunu biliyor.
Oradaki benim evim.
Are wa watashi no ie desu
Fakat anlamında
Karşılaştırma
İki cümleyi birbirine bağlar.İkinci cümle bir öncekinin tam tersi olacaktır.Bir önceki cümleyi çürütmek de diyebiliriz.
Dedikodu yaparmış gibi…Hani deriz ya
‘kız güzel ama dişleri kötü’
Adam akıllı ama çirkin’ gibi…
Adam zengin , ama aptal.
Kare wa kanemochi ga,
kare wa baka desu.
Bazı kelimeler ve sıfatlarla konuyu ,dolaysız nesneyi ‘o ‘ yerine ‘ga’ belirler.
Beğenme,beğenmeme,arzu,potansiyel,gereklilik,korku,kıskançlık…v.b.
Watashi wa inu ga suki.
Köpekleri severim.
ga ‘dan önce gelen vurgulanır
Sen kimsin?
WATASHİ ga josei desu (solundaki vurgulanıyor.Konu ne?BENİM kim olduğum.
Wa ‘dan sonra gelen vurgulanır.
Josei wa daredesu ka?
Watashiwa JOSEİ desu(sağındaki vurgulanıyor.Nesne ne?Benim KİM olduğum.
Wa :
Mesela bazı isimler değişmez.Kar beyazdır.Süt beyazdır.v.b.
Bu gibi durumlarda bu herkes tarafından bilindiği gibiyse ‘wa’ kullanılır.
Süt beyazdır.
Miruku wa shirodesu.
Süt pembedir
Miruku wa pinkudesu
Süt halen pembe ise :
Süt halen pembedir.
Miruku wa mada pinkudesu.