Japonca root form/kök form/plain form
Japonca root form/kök form ; Masu’yu çıkartırsak geriye ‘kök’ kalır.İşte bu kök ile sözlükte arama yaparız.-masu ekli fiilleri sözlükte bulamayız.Bu yüzden bu forma ‘sözlük form’ da diyebiliriz.
Şimdiki zamanın olumlu ve resmi olmayan formudur ve aile veya yakın tanıdıklarınız arasında konuşurken kullanılır.
Sözlükte ararken bütün bir kelimeyi bulamazsınız.
U ile biterler. İku ..gibi.
Bu form bazı modellerde kullanılır.Eklediğimiz parçacıklar ile anlamları değişik hale gelebilir.Bunlar ezberlememiz gereken modellerdir ki Japonca’da herşey ezbere dayalı.
Kullanacağımız örnekler ile bunların oluşumunun yarattığı cümlelere bakalım.
Japonca root form/Kök form ile ,
Olasılık,yetenek bildirimi yapılır.
İsim/fiil (r)u koto+ga dekimasu
Olasılık veya yetenek…dekimasu(yapabilir) ile ilgili açıklar.
Bu olasılığı veya yapabilirliğin öznesini :. ‘ga’parçacığı belirtir.
I can do…
Yapabilirim.
Dekimasu anlamları
Kabiliyet
İspanyolca konuşabilirim.(ispanyolca konuşma yeteneğine sahip)
Watashi wa supeingo o hanasu koto ga dekimasu.
I can remember my childhood
Ben çocukluğumu hatırlıyorum
Watashi wa kodomojidai omoidasu koto ga dekimasu.
I can understand Japanese.
Ben Japonca anlayabirim.
Watashi wa nihongo wakaru koto ga dekimasu.
Olasılık
Onu bulabilirsin.(belki bulamaz..olasılık mevcut)
Kare o mitsukeru koto ga dekimasu.
O parayla bir hediye alabilirim.
I can buy a gift with that money.
Sono okane de purezente o kau koto ga dekimasu.
I can remember the phone number
Telefon numarasını hatırlayabilirim.
Denwabangou no omoidasu koto ga dekimasu.
İsim
Bir eylemi belirten isim kullanılır. Bu hareket isimleri ,hareket bildirmeyen fiillerle kullanılır. Bu fiiller hareketten ziyade genelde duyguları ifade ederler.
Anlamak
Sevmek
Sahip olmak
Duymak gibi..Yüzmek:oyogu (Japonca root form/sözlükform)
Yüzebilirim
Oyogu koto ga dekimasu.
Havuzda yüzebilirim.
pūru de oyogu koto ga dekimasu.
Fiil
Fiil(sözlük)+koto+ga arimasu.
Birisinin yeteneğinden bahsederken
şu anda üstünde durduğumuz sözlük formuna + koto eklememiz gerekiyor.
İspanyolca konuşabilirim.
Watashi wa supeingo o hanasu koto ga dekimasu.
Japonca root form/kök form ile hobilerimizden bahsedebiliriz
Shumi wa +isim/fiil(basit) +(r)u koto+desu.
shumi : hobi
Benim hobim şarkı söylemektir.
My hobby is singing.
Watashi no shumi wa utau koto desu
Benim hobim gitar çalmaktır.
My hobby is to play guitar.
Watashi no shumi wa gitā o hajiku kotodesu.
Kök form ile mae ni…(bir şeyden önce…)
Fiil(basit)/isim no +mae ni …
Bir zamanı ifade eder , bu zaman belirli eylemden önce olmuştur ve fiilin basit formundan (zaman ne olursa olsun) sonra kullanılır.
Bu formda eğer isimden önce rakamlarla ilgili bir açıklama yaparsak ‘no’ mae ni ve rakam arasında kullanılmaz.
Kare wa 10-nen mae ni sensei desu.( numaradan sonra ‘no’ kullanılmaz)
O on yıl önce bir öğretmendi.
Sono hon no mae ni, sore o yomu hitsuyou ga arimasu.
Bu kitaptan önce şu kitabı okumalısın.
I bought a drink before the movie.
Filmden önce bir içecek aldım.
Eiga no mae ni watashi wa nomimono o katta.
Fiil
Fiil(kök form) + mae ni
Mae ni…anlamı bir eylemi gerçekleştirmeden önce yaptığımız başka şeylerden bahsederken kullanırız.
mae :önce demek
Saat 10’dan önce uyanacağım.
Kare wa 10-ji mae ni newosamasu.
I drink water before going to bed.
Ben Yatmadan önce su içerim.
Watashi wa nerumae ni mizu wonomu
He called me before going to holiday
O tatile gitmeden önce beni aradı.
Kare wa kyūjitsu ni iku mae ni watashi ni denwa shita.
Cevaplamak
Japonca root form/Kök form ile EVET-HAYIR
hai :un
iie : uun
Kök form n’desu
Sözlük form + tsumori desu
Phuket’e gitmek niyetindeyim.(kesin niyetim var…)
Watashi wa pūketto ni iku tsumori desu.
Japonca öğrenmek niyetindeyim
Watashi wa nihongo o benkyō suru tsumoridesu
Bir şey yapmayı planlıyorum…
Sözlük form + yotei desu
İsim + no + yotei desu
Yotei ile kurulu cümle mutlaka şimdiki zaman (geniş zaman) olmalıdır.
İlk uçak ile geri dönmeyi planlıyorum.(niyet etmiyorum – planladım)
Saisho no hikōki da kaeru yotei desu.
Uçak bir saat sonra kalkıyor.(kalkmayı düşünmüyor -kalkması planlandı)
1-jikan-go ni okiru yotei desu.
Gakkō wa getsuyōbi no kaikō suru yoteidesu.
Okulların pazartesi günü açılması planlanıyor.
Japonca ne zaman
Toki : ne zaman
Fiil (nai-formu)
Fiil (ta form)
Fiil (kök)
Sıfatlar (i-na)İsim+no+toki
Japonca’da cümleleri,kelimeleri birleştirmek için ‘to’ ‘ya’ gibi parçacıklar kullanılır.Bu sefer iki cümleyi ‘ne zaman’ ile birleştireceğiz.
Toki den sonra gelen ana cümlede tanımlanan zamanı ifade eder.
Anata ga dareka ni hanashitai toki, watashi ni denwa shite kudasai.
Biriyle konuşmak istersen(istediğin zaman) beni ara lütfen.
Anata ga watashi ni houmon shi toki koko ni iru.
Ne zaman beni ziyaret etmek istersen (istediğin zaman)ben buradayım.
Watashi ga wakai toki wa tenisu o odotta.
Ben gençken(genç olduğum zaman) tenis oynadım.
Ben gençken dans ettim.
watashi ga wakai toki ni odotta