’ CAN ’ ‘ ABLE TO ‘
Yetenek ve bir şeyi yapma kabiliyeti ifadesi
Japonca fiil-potential form : fiil gruplarından 1. Grup fiiller = ‘ U sütunu’ hiragana tablosunda ‘E sütunu’na kayar.
Bu tür fiiller : bir eylemden baksetmez ve eylemi yapabilirliğimizi ifade eder. Açıkcası bir şeyi daha yapmadığımızı…yapamadığımızı…bir şeyi kolay yapamadığımızı…ifade ederiz.
| 1.grup (-masu) hiragana U sırası | e sırasına dönüşür | + ru |
|---|---|---|
| U | e | +ru |
| Ku | ke | +ru |
| Gu | ge | +ru |
| Su | se | +ru |
| Tsu | te | +ru |
| Nu | ne | +ru |
| Bu | be | +ru |
| Mu | me | +ru |
| Ru | re | +ru |
| 2.grup fiiller /eru-iru | -ru | rareru |
| 3.grup fiiller /kuru-suru | korareru dekiru |
Bildiğimiz gibi geçişli fiilleri belirten parçacık : O
Fakat potential fiilleri belirten parçacık : ga dır.
Örneğin;
Ben bisiklet sürüyorum.
I drive bicycle.
watashi wa jitensha o unten suru.
Ben bisiklet sürebilirim.
I can drive bicycle.
watashi wa jitensha ga unten suru
mada…masen(henüz..değil)
Burda ise kişi katmadan japonca fiil / potential form ‘ un olumsuz halini kullanıyoruz.
henüz..değil. Not..yet
‘mada desu ‘ aslında ‘henüz değil’ anlamında ‘ mada.masen ‘ farkı ise fiil kullanmamız
örneğin;
Kuruma ga unten shimasen ka.
Araba kullanabilirmisin?
iie , mada unten shimasen.
hayır,daha kullanamıyorum.
Yapabilecek bir şey yok
japonca fiil-potential form da bu sefer devreye ‘~shika ‘ giriyor. しか anlamı : sadece burada ise : yapabileceğimiz bir şey yok ,sadece …yapabilirim anlamındadır. Örnekler ile anlamaya çalışalım.
- ~shika ile bir parçacık kullanılmaz.
- olumsuz ifadelerde kullanılır.
Kuruma shika unten shimasen.
Ben arabadan başka birşey kullanamam.
Dake ise : だけ ..sadece
Bir ifadenin alanını sınırlar.
Olumlu ve olumsuz cümlede kullanabiliriz.
Örneğin;
Kuruma shika unten shimasen.
Ben arabadan başka birşey kullanamam.
ya da
olumsuz dake
örneğin;
Ben sadece araba kullanabiliyorum. # üstteki ile anlam aynı.
kuruma dake unten shimasu
Olumlu dake
Ben arabadan başka birşey kullanabliiyorum.# anlamı üsttekilerden çok faklı diyor ki araba haricinde herşeyi kullanabilir.
kuruma dake unten shimasen.
kolayca değil…
Bir şeyi kolayca yapmadığımızı ifade etmek için kullanılır.
なかなか・・・ませ n
Nakanaka…masen
Ben arabayı kolayca süremem.
kuruma ga nakanaka unten shimasen