İspanyolca fiil sınıflarından Geçişli / geçişsiz fiiller arasındaki farkı anlamak için önemli olan bazı ön ekler bulunmaktadır. Ancak, Geçişli / geçişsiz fiiller için bu kurallar bazen belirsiz olabilir ve dilbilgisi kuralları zaman içinde değişebilir. Genel olarak, aşağıda bazı örnek ön ekleri bulabilirsiniz:
- Geçişli Fiiller (Transitivo):
- “A” ön eki: Ayırt edici bir önek olan “a” genellikle geçişli fiillerle birleştirilir. Örneğin:
- Ayudo a mi amigo. (Arkadaşıma yardım ediyorum.)
- “Con” ön eki: “Con” ön eki de bazen geçişli fiillerle kullanılır. Örneğin:
- Trabajo con mi equipo. (Takımımla çalışıyorum.)
- “A” ön eki: Ayırt edici bir önek olan “a” genellikle geçişli fiillerle birleştirilir. Örneğin:
- Geçişsiz Fiiller (Intransitivo):
- “En” ön eki: “En” ön eki bazen geçişsiz fiillerle birleştirilir. Örneğin:
- Vivir en Madrid. (Madrid’de yaşamak.)
- “Con” ön eki: “Con” ön eki bazen geçişsiz fiillerle de kullanılabilir. Örneğin:
- Soñar con algo. (Bir şeyi düşlemek.)
- “En” ön eki: “En” ön eki bazen geçişsiz fiillerle birleştirilir. Örneğin:
Ancak, bu kurallar kesin olmayabilir ve birçok fiil kendi bağlamında kullanım özelliklerine sahiptir. Dilin doğası gereği, öğrenenlerin genel kullanımı anlaması önemlidir. İspanyolca’da fiil çekimleri de önemlidir ve bu çekimler de fiilin nasıl kullanılacağını belirleyebilir. Bu nedenle, genel dilbilgisi kurallarına ek olarak, pratik yapmak ve örnek cümleleri incelemek de dil öğrenme sürecinde faydalı olacaktır.
İspanyolca’da fiil çekimleri de önemlidir ve bu çekimler de fiilin nasıl kullanılacağını belirleyebilir. Bu nedenle, genel dilbilgisi kurallarına ek olarak, pratik yapmak ve örnek cümleleri incelemek de dil öğrenme sürecinde faydalı olacaktır.
Geçişli fiiller
özne+fiil+nesne
İspanyolca fiil türleri içersindeki geçişli fiiller, bir konuyu veya nesneyi etkileyen fiillerdir. Bu fiiller, hem doğrudan nesne (objeto directo) hem de dolaylı nesne (objeto indirecto) alabilirler.
| Fiil | |
|---|---|
| Ayudar | yardım etmek |
| Enseñar | öğretmek |
| Dar | vermek |
| Decir | söylemek |
| Mostrar | göstermek |
| Contar | anlatmak |
| Prestar | ödünç vermek |
Bu örneklerde, “ayudar” fiili yardım etmek anlamına gelirken, “enseñar” fiili öğretmek anlamına gelir. “Dar” fiili vermek, “decir” fiili söylemek, “mostrar” fiili göstermek, “contar” fiili anlatmak, “prestar” fiili ise ödünç vermek anlamına gelir. Her cümlede fiilin etkilediği doğrudan nesne ve gerekirse dolaylı nesne de belirtilmiştir.
Not: İspanyolca’da geçişli fiillerin kullanımında doğrudan nesnenin önünde genellikle “a” edatı kullanılıyor. Dolaylı nesne ise “le” veya “les” zamiriyle ifade ediliyor. Ancak dolaylı nesne üçüncü tekil veya çoğul şahıslara karşılık gelirse “le” yerine “se” kullanılır.
örneğin;
Ayudo a mi hermana.
Kardeşime yardım ediyorum.
Le enseño matemáticas a los niños.
Çocuklara matematik öğretiyorum.
Le doy un regalo a mi amigo.
Arkadaşıma bir hediye veriyorum.
Te digo la verdad.
Sana doğruyu söylüyorum.
Les muestro el camino.
Onlara yolu gösteriyorum.
Le cuento un secreto a mi hermana.
Kardeşime bir sır anlatıyorum.
Le presto mi libro a Juan.
Juan’a kitabımı ödünç veriyorum.
Bu örneklerde görüldüğü gibi, geçişli fiiller nesneyi etkileyen eylemleri ifade ederken “a” veya “para” gibi edatlarla birlikte kullanılabiliyor. Dolaylı nesne genellikle “a” ile belirtilirken, doğrudan nesne doğrudan fiilin etkilendiği konuyu veya nesneyi temsil eder.
Kullanımı
İspanyolca’da geçişli fiillerin kullanımı, nesneleri doğrudan etkiledikleri veya üzerlerinde bir eylem gerçekleştirdikleri durumları ifade etmek için kullanılıyor. Geçişli fiiller, doğrudan nesneye sahip olabilir ve dolaylı nesneyi veya edatları gerektirebilir ve İşte geçişli fiillerin kullanımıyla ilgili bazı örnekler:
- Comer (yemek yemek): Como una manzana. (Bir elma yiyorum.) – Burada “manzana” doğrudan nesnedir.
- Leer (okumak): Leo un libro interesante. (Ilginç bir kitap okuyorum.) – “libro” doğrudan nesnedir.
- Escribir (yazmak): Escribo una carta a mi amiga. (Arkadaşıma bir mektup yazıyorum.) – “carta” doğrudan nesnedir, “mi amiga” ise dolaylı nesnedir.
- Ver (vermek): Le doy un regalo a mi madre. (Annama bir hediye veriyorum.) – “regalo” doğrudan nesnedir, “mi madre” ise dolaylı nesnedir.
- Llevar (götürmek): Llevo a mis hijos a la escuela. (Çocuklarımı okula götürüyorum.) – “hijos” doğrudan nesnedir, “la escuela” ise dolaylı nesnedir.
- Enseñar (öğretmek): Le enseño a mi alumno matemáticas. (Öğrencime matematik öğretiyorum.) – “mi alumno” doğrudan nesnedir.
Geçişli fiillerin kullanımında, doğrudan ve dolaylı nesnelerin uygun bir şekilde belirtilmesi önemlidir. Bu şekilde, geçişli fiillerin doğru kullanımıyla İspanyolca’da anlamlı ve doğru ifadeler oluşturabilirsiniz.
Resim çiziyorum.
Dibujo
Resim çiziyor.
Dibuja (neyi çiziyor? Resim.
Onu çizdi..oldu.o zaman soralım neyi çizdi?cevap var.
Örneğin, Ben sahibim. Eksik bir cümle
Ingilizcedeki to have ,
I have a cat dediğimizde anlam kazandı.
Bir kedim var.
Tengo un gato.
Burada ‘gato’ düz tümleç oluyor.
‘ne’ ‘neyi’’kimi’ sorularına cevap verir.
Neyi var kedisi var.
Geçişsiz fiiller
Geçişsiz fiiller, bir nesne veya dolaylı nesne gerektirmeyen fiillerdir.
- nesne almıyor.
- ‘neyi,kimi,onu..’ sorularına cevap yoksa
İşte bazı yaygın İspanyolca geçişsiz fiiller ve örnek cümleler:
| geçişsiz fiiller | |
|---|---|
| Dormir | uyumak |
| Llegar | varmak, gelmek |
| Salir | çıkmak |
| Hablar | konuşmak |
| Correr | koşmak |
| Estudiar | ders çalışmak |
| Bailar | dans etmek |
| Reír | gülmek |
| Nadar | yüzmek |
| Cantar | şarkı söylemek |
örneğin;
Duermo en mi cama.
Yatakta uyuyorum.
Llego tarde a la reunión.
Toplantıya geç kalıyorum.
Salgo con mis amigos esta noche.
Bu gece arkadaşlarımla dışarı çıkıyorum.
Hablo español e inglés.
İspanyolca ve İngilizce konuşuyorum.
Corro en el parque todas las mañanas.
Her sabah parkta koşarım.
Estudio para el examen.
Sınava çalışıyorum.
Bailo en la fiesta.
Partide dans ediyorum.
Me río de sus chistes.
Onun şakalarına gülüyorum.
Nado en la piscina.
Havuzda yüzüyorum.
Canto en el coro de la iglesia.
Kilise korosunda şarkı söylüyorum.
Bu örneklerde, geçişsiz fiillerin bir nesne veya dolaylı nesne gerektirmediği görülmektedir. Fiiller tek başlarına kullanılarak cümlede anlamını tamamlarlar.
örneğin;
o çiziyor
el dibuja
ee neyi çiziyor. Cevap yok…