İtalyanca zaman kipleri


İtalyanca zaman

Haber kipi


İtalyanca zaman kipleri içersinde haber kipi ile başlıyoruz. Haber kipi bikdiğimiz gibi üç ana zamandan oluşuyor. Oldu..oluyor..olacak.. Öncelikle İtalyanca şimdiki zaman …


1-Present tense


İtalyanca zaman kipleri ingilizce ve Türkçe’de kullanımı gibi ,İngilizce’de ‘I am reading'(present cont.)

  • Türkçe’de ‘okuyorum’ derken,konuştuğumuz anda kullanılan zamandır.(present cont.)
  • ‘Okurum”I read book’ derken geniş zaman,alışagelmiş eylemleri içerir.(simple present)

Present tense (simple present),presente

İtalyanca zaman kipleri içersinden geniş zaman


İtalyanca’da geniş zaman, “presente” olarak adlandırılır ve bir eylemin şu anki zamanı ifade etmek için kullanılır. Fiilin sonuna eklenen çekim ekleri, özneden sonra gelir ve öznenin cinsiyetine, sayısına ve kişiye göre değişir.

Örneğin:

  • Io parlo italiano. (Ben İtalyanca konuşurum.)
  • Tu sei bella. (Sen güzelsin.)
  • Loro lavorano molto. (Onlar çok çalışırlar.)

Fiilin sonundaki çekim ekleri aşağıdaki gibi olabilir:

İreEreAre
Benooo
Seniii
Oeea
Biziamoiamoiamo
Siziteeteate
Onlaronoonoano
Presente-geniş zaman

Bazı İtalyanca fiiller düzensizdir ve çekimleri düzenli fiillere benzemez. Bu nedenle, fiil çekimleri öğrenirken düzenli ve düzensiz fiiller arasındaki farkı bilmek önemlidir.

  • Bize ortak olayların sık veya nadir tekrarı hakkında bilgi verir.
  • Yaptığımız tüm alışkanlıkları anlatırız
  • Geniş bir kullanım alanına sahiptir.

Iyaşarım
he/she/ityaşar
we/you/theyyaşarız,yaşarlar

İtalyanca kelime ile örnek fiil çekimi


verb stem+ present ending.
fiil kökü+geniş zaman eki

live(yaşamak)=abitare
Abit+ai=abiti=YOU LİVE / sen yaşarsın


şahıs z.abitare
İoAbito
Abiti
Lui,LeiAbita
NoiAbitiamo
VoiAbitate
LoroAbitano

# ‘tu abiti‘ derken ‘tu’ kullanmak zorunda değiliz .Çünkü ‘abiti‘ sen zamirinin ekidir. Dolayısıyla abiti dediğimizde ‘sen’ olduğunu anlarız.
 


Olumlu


Subject+verb+object
ÖZNE+FİİL+NESNE


örneğin;
I + sleep+well
BEN+UYURUM+İYİ(ben iyi uyurum)(Io)dormo+bene
I+drive+bicycle
ben bisiklet kullanırım.
Guido la bicicletta


Olumsuz


Subject+non+verb+object
ÖZNE+NON+FİİL+NESNE

örneğin;
io +non +drive+bicicletta
BEN BİSİKLET KULLANMAM.
I don’t drive bicycle


Soru cümlesi


Subject+fiil+object
ÖZNE+FİİL+NESNE


Io+guido+bicicletta?
BEN BİSİKLET KULLANIR MIYIM?
(Do) I drive bicycle?
(Tu) guidi la bicicletta?
SEN BİSİKLET KULLANIR MISIN?
(Do) you drive bicycle?


Habitual actions
Alışagelmiş eylemler


örneğin;
He always sleeps at 9 o’clock.
O HERZAMAN 9’DA UYUR.
Dorme sempre alle 9 in punto.


EYLEM: gelecek için planlanmış


örneğin;
I am going to a holiday tomorrow
BEN YARIN TATİLE GİDİYORUM.
Vado a una vacanza domani


EYLEM:geçmişte başlamış,bugüne devam etmiş


örneğin;
I wait here for two hours
BURADA IKI SAATTİR BEKLIYORUM.
Aspetto qui per due ore.


Geniş zamanda kullanılan zarflar


Her zamansempreAlways
GenelliklesolitamenteUsally
sıklıklaspessoOften
sık sıkfrequentementeFrequently
Ara sıraQualche volteSometimes
Bazenogni tantoOccasionally
NadirenRaramenteRarely
AslamaiNever

Presente progressivo,şimdiki zaman

İtalyanca zaman kipleri şimdiki zaman


İtalyanca zaman kipleri kullanımında italyanlar sık sık bu zamanı kullanırlar:


fiil+ing -present continuous

 

İtalyanca’da şimdiki zamanın bir diğer şekli “presente continuo” ya da “presente progressivo” olarak da bilinir. Bu zaman kipi, bir eylemin şu anda gerçekleşmekte olduğunu ifade etmek için kullanılır.

Şimdiki zaman gibi, presente continuo da -are, -ere ve -ire fiilleri için farklı şekillerde kullanılır.
Fiillerin köklerine “-ando” ve “-endo” ekleri eklenir ve eylemi yapan kişiye göre uygun kişi zamirleri kullanılır.

AREANDO
EREENDO
İREENDO

örneğin;
Io sto mangiando.
Ben şu anda yemek yiyorum.

Tu stai leggendo.
Sen şu anda okuyorsun.

Lui/lei sta parlando.
O şu anda konuşuyor.

Noi stiamo camminando.
Biz şu anda yürüyoruz.

Voi state guardando la televisione.
Sizler şu anda televizyon izliyorsunuz.

Loro stanno ascoltando la musica.
Onlar şu anda müzik dinliyorlar.

Bu örneklerde de görüldüğü gibi, presente continuo kullanılarak şu anda devam eden eylemler ifade edilir.



I am coming(geliyorum):  Eylem: konuşurken gerçekleşiyor.

Eylem ilerlemektedir..sta+gerund(ulaç) , # Bu formu alışılmış eylemlerde kullanamayız.
 
‘I am reading’  =  şimdiki zaman
‘I read book’    =  geniş zaman

Sto venendo

Vengo.(gelirim veya geliyorum)İtalyanlar ‘gelirim’ kalıbını daha sık kullanırlar.


örneğin;
I play voleyball.
Ben voleybol oynarım
Gioco a pallavolo.

I am playing voleyball.
Ben voleybol oynuyorum
Sto giocando a pallavolo.


reading(okuyorum) =-yorum giderse=OKU (fill kökü)kalır.
stare(olmak) (present) + gerundio(ulaç) 
Bu örüntü, geçmiş ve gelecek zamanlarda da kullanılır.



Fiil çekimleri


Bazı fiillerin present çekimlerine bir kaç örnek verelim. Fiiller konusunda çekimlerden bahsetmiştik.


Are ile bitenler


care,-gare ile bitenler 
‘H’, 2. kişi ve 1. kişi eklemelerinden önce gelir.

Cercare /to look
Bakmak
iocerco
tucerchi
lui-leicerca
noicerchiamo
voicercate
lorocercano

-iare ile biten =2.tekil ve 1.çoğul fiillerde -i düşer.


mangiare /to eat
yemek
iomangio
tumangi
lui-leimangia
noimangiamo
voimangiate
loromangiano

ERE ile bitenler (çekimleri) 


  • Ere ile bitenlerde herhangi bir değişiklik yok.

İRE ile bitenler (çekimleri) 


  • bazıları ek ve kök arasına -isc alırlar.
pulire /to clean
temizlemek
iopulisco
tupulisci
lui-leipulisce
noipuliamo
voipulite
loropuliscono


Bir Cevap Yazın