İtalyanca zaman
Haber kipi
İtalyanca zaman kipleri içersinde haber kipi ile başlıyoruz. Haber kipi bikdiğimiz gibi üç ana zamandan oluşuyor. Oldu..oluyor..olacak.. Öncelikle İtalyanca şimdiki zaman …
İÇİNDEKİLER
1-Present tense
İtalyanca zaman kipleri ingilizce ve Türkçe’de kullanımı gibi ,İngilizce’de ‘I am reading'(present cont.)
- Türkçe’de ‘okuyorum’ derken,konuştuğumuz anda kullanılan zamandır.(present cont.)
- ‘Okurum”I read book’ derken geniş zaman,alışagelmiş eylemleri içerir.(simple present)
Present tense (simple present),presente
İtalyanca zaman kipleri içersinden geniş zaman
İtalyanca’da geniş zaman, “presente” olarak adlandırılır ve bir eylemin şu anki zamanı ifade etmek için kullanılır. Fiilin sonuna eklenen çekim ekleri, özneden sonra gelir ve öznenin cinsiyetine, sayısına ve kişiye göre değişir.
Örneğin:
- Io parlo italiano. (Ben İtalyanca konuşurum.)
- Tu sei bella. (Sen güzelsin.)
- Loro lavorano molto. (Onlar çok çalışırlar.)
Fiilin sonundaki çekim ekleri aşağıdaki gibi olabilir:
ben sen o biz siz onlar | İRE o i e iamo ite ono | ERE o i e iamo ete ono | ARE o i a iamo ate ano |
Bazı İtalyanca fiiller düzensizdir ve çekimleri düzenli fiillere benzemez. Bu nedenle, fiil çekimleri öğrenirken düzenli ve düzensiz fiiller arasındaki farkı bilmek önemlidir.
- Bize ortak olayların sık veya nadir tekrarı hakkında bilgi verir.
- Yaptığımız tüm alışkanlıkları anlatırız
- Geniş bir kullanım alanına sahiptir.
I | yaşarım |
he/she/it | yaşar |
we/you/they | yaşarız,yaşarlar |
İtalyanca kelime ile örnek fiil çekimi
verb stem+ present ending.
fiil kökü+geniş zaman eki
live(yaşamak)=abitare
Abit+ai=abiti=YOU LİVE / sen yaşarsın
İo tu lui,lei noi voi loro | Abito abiti abita abitiamo abitate abitano |
# ‘tu abiti‘ derken ‘tu’ kullanmak zorunda değiliz .Çünkü ‘abiti‘ sen zamirinin ekidir. Dolayısıyla abiti dediğimizde ‘sen’ olduğunu anlarız.
Olumlu
Subject+verb+object
ÖZNE+FİİL+NESNE
I + sleep+well
BEN+UYURUM+İYİ(ben iyi uyurum)(Io)dormo+bene
I+drive+bicycle
ben bisiklet kullanırım.
Guido la bicicletta
Olumsuz
Subject+non+verb+object
ÖZNE+NON+FİİL+NESNE
Io +non +drive+bicicletta
BEN BİSİKLET KULLANMAM.
I don’t drive bicycle
Soru cümlesi
Subject+fiil+object
ÖZNE+FİİL+NESNE

Io+guido+bicicletta?
BEN BİSİKLET KULLANIR MIYIM?
(Do) I drive bicycle?
(Tu) guidi la bicicletta?
SEN BİSİKLET KULLANIR MISIN?
(Do) you drive bicycle?
Habitual actions
Alışagelmiş eylemler
He always sleeps at 9 o’clock.
O HERZAMAN 9’DA UYUR.
Dorme sempre alle 9 in punto.
EYLEM: gelecek için planlanmış
I am going to a holiday tomorrow
BEN YARIN TATİLE GİDİYORUM.
Vado a una vacanza domani
EYLEM:geçmişte başlamış,bugüne devam etmiş
I wait here for two hours
BURADA IKI SAATTİR BEKLIYORUM.
Aspetto qui per due ore.
Geniş zamanda kullanılan zarflar
Her zaman | sempre | Always |
Genellikle | solitamente | Usally |
sıklıkla | spesso | Often |
sık sık | frequentemente | Frequently |
Ara sıra | Qualche volte | Sometimes |
Bazen | ogni tanto | Occasionally |
Nadiren | Raramente | Rarely |
Asla | mai | Never |
Presente progressivo,şimdiki zaman
İtalyanca zaman kipleri şimdiki zaman
İtalyanca zaman kipleri kullanımında italyanlar sık sık bu zamanı kullanırlar:
fiil+ing -present continuous
İtalyanca’da şimdiki zamanın bir diğer şekli “presente continuo” ya da “presente progressivo” olarak da bilinir. Bu zaman kipi, bir eylemin şu anda gerçekleşmekte olduğunu ifade etmek için kullanılır.
Şimdiki zaman gibi, presente continuo da -are, -ere ve -ire fiilleri için farklı şekillerde kullanılır.
Fiillerin köklerine “-ando” ve “-endo” ekleri eklenir ve eylemi yapan kişiye göre uygun kişi zamirleri kullanılır.
ARE | ANDO |
ERE | ENDO |
İRE | ENDO |
Io sto mangiando.
Ben şu anda yemek yiyorum.
Tu stai leggendo.
Sen şu anda okuyorsun.
Lui/lei sta parlando.
O şu anda konuşuyor.
Noi stiamo camminando.
Biz şu anda yürüyoruz.
Voi state guardando la televisione.
Sizler şu anda televizyon izliyorsunuz.
Loro stanno ascoltando la musica.
Onlar şu anda müzik dinliyorlar.
Bu örneklerde de görüldüğü gibi, presente continuo kullanılarak şu anda devam eden eylemler ifade edilir.
I am coming(geliyorum): Eylem: konuşurken gerçekleşiyor.
Eylem ilerlemektedir..sta+gerund(ulaç) , # Bu formu alışılmış eylemlerde kullanamayız.
‘I am reading’ = şimdiki zaman
‘I read book’ = geniş zaman
Sto venendo
Vengo.(gelirim veya geliyorum)İtalyanlar ‘gelirim’ kalıbını daha sık kullanırlar.
I play voleyball.
Ben voleybol oynarım
Gioco a pallavolo.
I am playing voleyball.
Ben voleybol oynuyorum
Sto giocando a pallavolo.
reading(okuyorum) =-yorum giderse=OKU (fill kökü)kalır.
stare(olmak) (present) + gerundio(ulaç)
# Bu örüntü, geçmiş ve gelecek zamanlarda da kullanılır.
Fiil çekimleri
Bazı fiillerin present çekimlerine bir kaç örnek verelim. Fiiller konusunda çekimlerden bahsetmiştik.
Are ile bitenler
–care,-gare ile bitenler
‘H’, 2. kişi ve 1. kişi eklemelerinden önce gelir.
Cercare /to look Bakmak | |
io | cerco |
tu | cerchi |
lui-lei | cerca |
noi | cerchiamo |
voi | cercate |
loro | cercano |
-iare ile biten =2.tekil ve 1.çoğul fiillerde -i düşer.
mangiare /to eat yemek | |
io | mangio |
tu | mangi |
lui-lei | mangia |
noi | mangiamo |
voi | mangiate |
loro | mangiano |
ERE ile bitenler (çekimleri)
- Ere ile bitenlerde herhangi bir değişiklik yok.
İRE ile bitenler (çekimleri)
- bazıları ek ve kök arasına -isc alırlar.
pulire /to clean temizlemek | |
io | pulisco |
tu | pulisci |
lui-lei | pulisce |
noi | puliamo |
voi | pulite |
loro | puliscono |