Bileşik zamanlar
perfect tenses
İspanyolca bileşik zamanlar yakın geçmiş zaman gibi..iki zamanın birleşmesiyle ve ortaç eklenmesiyle meydana gelir. Tamamlanmış veya tamamlanmamış olabilir.
İspanyolcada, zamanı daha ayrıntılı bir şekilde ifade etmek için bileşik zamanlar kullanılıyor. Bileşik zamanlar, bir yardımcı fiil (haber, haber sido, estar veya haber + gerundio) ve ana fiilin belli bir zaman şeklinin birleşiminden oluşur. İşte İspanyolcadaki yaygın bileşik zamanlar:
Bu bileşik zamanlar, bir eylemin geçmişteki, gelecekteki veya şartlı bir zaman durumunu ifade etmek için kullanılıyor. Yardımcı fiilin çekimleri ve ana fiilin participio hali, fiilin türüne ve özneden bağımsız olarak değişmez.
- Yakın geçmiş zaman – Pretérito Perfecto – present perfect
- Miş’li geçmiş zaman – Pretérito Pluscuamperfecto – past perfect/pluperfect
- Miş’li gelecek zaman – futuro compuesto – future perfect
- Miş’li geçmiş zaman hikayesi – Pretérito Anterior – past anterior/preterite perfect
- condicional compuesto – conditional perfect
| Preterito Imperfecto (Şimdiki Zaman Hikayesi) | Preterito Indefinido (Di’li Geçmiş Zaman) |
|---|---|
| Geçmişte sürekli veya tekrarlanan eylemleri ifade eder. | Geçmişte bir kez gerçekleşen ve tamamlanan eylemleri ifade eder. |
| Geçmişte alışkanlık halinde gerçekleşen eylemleri ifade eder. | Belirli bir zamanda gerçekleşen eylemleri ifade eder. |
| Eylem geçmişte devam ediyor veya tekrarlanıyor olabilir. | Eylem geçmişte tamamlanmıştır ve şu anki zamanda izleri yoktur. |
| Başlangıç ve bitiş zamanları belli değildir. | Başlangıç ve bitiş zamanları belli ve spesifiktir. |
| Geçmişteki eylem, geçmişteki başka bir eylemle birlikte kullanılır. | Birden fazla eylem içerebilir, ancak her biri ayrı ayrı gerçekleşir. |
| Geçmişteki eylemlerin alışılmış olduğunu ifade eder. | Genellikle tek bir olay veya durumu ifade eder. |
| Ana eylemden önce veya sonra gerçekleşen yan eylemleri belirtir. | Ana eylemin ne olduğunu ve tamamlanmış bir olayı ifade eder. |
YAKIN GEÇMİŞ ZAMAN
PRETÉRİTO PERFECTO
SPANİSH PRESENT PERFECT
Preterito Imperfecto (Geçmişte Sürekli veya Tekrarlanan Eylemler):
- Geçmişte sürekli veya tekrarlanan eylemleri ifade etmek için kullanılıyor.
- Geçmişte alışkanlık halinde gerçekleşen eylemleri ifade etmek için kullanılıyor.
- Şu ana kadar gerçekleşen veya tamamlanan eylemleri ifade eder.
- Eylem geçmişte tamamlanmıştır, ancak sonuçları şu anki zamanda da etkisini sürdürebiliyor.
- Eylem başlangıç ve bitiş zamanları belirtilmeksizin, genel olarak geçmişteki bir zaman diliminde gerçekleşir.
İspanyolca bileşik zamanlar, yakın geçmiş zaman olarak da adlandırılan “pretérito perfecto compuesto” ve “pretérito anterior” gibi zamanları içerir. Bu zamanlar, geçmişte gerçekleşmiş bir olayın sonuçlarının şu an etkilerinin devam ettiğini veya şu anki zamana bir bağlantı sağladığını ifade eder.
“Pretérito perfecto compuesto” (geçmişte tamamlanmış zaman) ile anlatılan bir olay geçmişte gerçekleşmiştir, ancak konuşulan an devam eder. Olayın başlama ve bitiş zamanları belirsizdir. Örneğin, “He comido” (yedim) cümlesiyle geçmişte yeme eylemi gerçekleşmiş, ancak şu an açlık hissi devam etmektedir.
“Pretérito anterior” (geçmişte daha önce tamamlanmış zaman) ise bir olayın geçmişte gerçekleştiğini ve daha sonraki bir olaya bağlantı sağladığını ifade ediyor. Bu zamanın kullanımı daha sınırlıdır ve genellikle yazı dilinde ve resmi metinlerde kullanılıyor.
Bu zamanların kullanımıyla ilgili olarak, İspanyolca’da genel bir kural olarak geçmişteki olayların tamamlanmış olduğunu ve şu anki zamana bir bağlantı sağladığını ifade eden bir haber kipi olduğunu söyleyebiliriz.
Yakın geçmiş zaman /Pretérito Perfecto (Present Perfect) formu,
****haber yardımcı fiilinin şimdiki zaman çekimleri (he, has, ha, hemos, habéis, han) ile
****ana fiilin geçmiş zaman kaynaklı ortaç (participio pasado) hali birleştirilerek oluşturuluyor.
Bu form, şu ana kadar gerçekleşen veya tamamlanan eylemleri ifade eder.
Haber Anlamı : Sahip olmak,elinde bulundurmak (to have -have to)
| Şahıs zamirleri | Haber-Şimdiki zaman |
|---|---|
| yo | he |
| tú | has |
| Él,ella,usted | ha,hay |
| nosotros | hemos |
| vosotros | habéis |
| ellas/os,ustedes | han |
haber fiili(şimdiki zaman çekimi)+ortaç
past participle(paticipio pasado)(geçmiş zaman kaynaklı ortaç)
bitirdim
he terminado
ı have finished
ortaç–geçmiş zaman kaynaklı ortaç
-ar : -ado
-er,-ir : ido
| Haber | ||
|---|---|---|
| he | I have drunk(içtim) | Yo he bebido |
| has | you have drunk(içtin) | Tú has bebido |
| ha,hay | he/she has drunk (içti) | usted/él/ella ha bebido |
| hemos | We have drunk(içtik) | Nosotros hemos bebido |
| habéis | You have drunk(içtiniz) | Vosotros habéis bebido |
| han, hay | They have drunk(içtiler) | ustades/ellos/as) han bebido |
örneğin;
han: haber fiili onlar şahıs zamiri çekimi
ido: ir (gitmek) fiilinin ortacı
Misafirler şimdi gitti.
Los huéspedes de la casa se han ido ahora.
ha: haber fiili o şahıs zamiri çekimi (0 bitti)
terminado:terminar (bitmek)fiilinin ortacı,ado
Film şimdi bitti.
La película ha terminado ahora.
The movie have finished now.
Comido : comer (yemek yemek-Eat) fiilinin ortacı
han: haber fiili onlar şahıs zamiri çekimi
They have eaten their breakfast.
Ellas /ellos han comido su desayuno.
Kahvaltılarını yediler.
o filmi izledi.
ella ha visto esa película.
she have watched that movie.
ella ha comprado ese sombrero de Italia.
O şapkayı İtalya’dan aldı.
She has bought that hat from Italy.
örneğin;
we have catched the train.
Nosotras /nosotros hemos cogido el tren.
Biz treni yakaladık.