Fiiller,geniş zaman
İtalyanca ders 15 ‘ de fiillere geçiyoruz yeni kelimelerimiz ile beraber birkaç fiil öğrenip onlarla beraber cümleler kuruyoruz.
Fiillerin önündeki -mek,-mak mastar ekleri önünde kökleri vardır.
uçmak , kökü ‘uç’ tur.
Bu derste öğreneceğimiz Yeni kelimelere ek olarak yeni fiiller
içmek | bere | To drink |
görmek | vedere | To see |
çalışmak | lavorare | To work |
gitmek | andare | To go |
gelmek | venire | To come |
yazmak | scrivere | To write |
okumak | leggere | To read |
açmak | aprire | To open |
bakmak | guardare | To look |
Korkmaya gerek yok.Herşey karışık geliyor biliyorum ama bizim dilimiz de ona bakarsanız karışık.Şahıslara göre ek alıyor. işte tam burda söylemem gereken İtalyanca’da da şahıslara ve zamanlara göre fiiller belli ekler alıyorlar.
Yapacağımız alıştırmalar dersimizi kolaylaştıracak.
Aşağıda verdiğim tablo geniş zaman tablosudur.
Şimdiki zaman için gerundio kullanmamız lazım.(kısaca-yor eki)
Öncelikle
Şahıslara göre aldıkları eklere bakalım.
Ama fiiller konusunda anlatıldığı gibi üç çeşit fiil var.
-are,-ere,-ire ile bitenler.
ARE o i a iamo ate ano | ERE o i e iamo ete ono | iRE o i e iamo ite ono |
lavorare(çalışmak) lavoro (ben çalışırım) lavori (sen çalışırsın) lavora (o çalışır) lavoriamo (biz çalışırız) lavorate (siz çalışırsınız) lavorano (onlar çalışırlar) | andare (gitmek) DÜZENSİZ vado (ben giderim) vai (sen gidersin) va (o gider) andiamo (biz gideriz) andate (siz gidersiniz) vanno (onlar giderler) |
guardare (bakmak) guardo (ben bakarım) guardi (sen bakarsın ) guarda (o bakar) guardiamo (biz bakarız) guardate (siz bakarsınız) guardano (onlar bakarlar) | vedere (görmek) vedo (ben görürüm) vedi (sen görürsün) vede ( o görür) vediamo (biz görürüz) vedete (siz görürsünüz) vedono (onlar görürler) |
leggere (okumak) leggo (ben okurum) leggi (sen okursun) legge (o okur) leggiamo (biz okuruz) leggete (siz okursunuz) leggono (onlar okurlar) | bere (içmek) DÜZENSİZ bevo (ben içerim) bevi (sen içersin) beve(o içer) beviamo (biz içeriz) bevete (siz içersiniz) bevono (onlar içerler) |
scrivere (yazmak) io scrivo (ben yazarım) tu scrivi (sen yazarsın) lui/lei scrive (o yazar) Noi scriviamo (biz yazarız) Voi scrivete (siz yazarsınız) Loro scrivono (onlar yazarlar) | venire (gelmek)DÜZENSİZ io Vengo (ben gelirim) tu Vieni (sen gelirsin) Lui /lei Viene(o gelir) Noi Veniamo (biz geliriz) Voi Venite( siz gelirsiniz) loro Vengono (onlar gelirler) |
appire (açmak)DÜZENSİZ
io apro (ben açarım)
tu apri (sen açarsın)
lui/lei apre(o açar)
noi apriamo (biz açarız)
voi aprite (siz açarsınız)
loro aprono (onlar ararlar)
İtalyanca ders 15 :cümle kalıbı
stare + fiil kökü +gerundio

bakmak GUARDARE (un uomo).
GUARDANO
Guardo con il binocolo- dürbün ile bakar

Görmek VEDERE (un occhio)göz(un oççio) VEDENDO
Vede con l’occhio – Gözle görür

yazmak SCRİVERE (una penna).
SCRİVENDO
scrive con la penna -kalem ile yazar

İçmek BERE ( caffé-kahve).
BEVENDO
beve caffé – kahve içer

gitmek ANDARE (autobus-otobüs.
ANDANDO
Va con l’autobus – otobüs ile gider
hatırlatma =yada bildiğimiz gibi con ile l’ birleşir coll’ olur
gelmek VENİRE (autobus-otobüs).
VENENDO
Viene con l’autobus – otobüs ile gelir.

açmak APPİRE (kapı-la porta)(l’uscio).
APPENDO
apre la porta
apre l’uscio – kapı açar

okumak LEGGERE (Kitap-il libro).
LEGGENDO
legge il libro
kitap okur.

çalışmak LOVORARE (ders-lezzione).
LAVORANDO
lavora la lezzione
ders çalışır.
Şimdiki zaman için gerundio eki koyalım.
Bunun için ‘stare’ fiili kullanmalıyız.
STARE (olmak)
1.tekil Sto
2.tekil Stai
3.tekil Sta
1.çoğul Stiamo
2.çoğul State
3.çoğul Stanno
–are = ando
-ere = endo
-ire = endo
geniş zaman Hakan scrive Lui vede L’insegnante legge La gatta beve Le cagne beve L’uccello va La polizia viene L’ora lavora Lei apre Noi guardiamo Voi bevete | geniş zaman Hakan yazar. O görür. Öğretmen okur. Kedi içer. Köpekler içer. Kuşlar içer. Polis gelir. Saatler çalışır. O açar. Biz bakarız. Siz içersiniz. |
şimdiki zaman Hakan sta scrivendo L’insegnante sta leggendo La gatta sta bevendo la cagne stanno bevendo Gi uccelli stanno andando La polizia sta venendo Le ore stanno lavorando Lei sta appendo Noi stiamo guardano Voi state bevendo L’uomo sta bevendo l’acqua | şimdiki zaman Hakan yazıyor. Öğretmen okuyor. Kedi içiyor. Köpekler içiyor. Kuşlar gidiyor. polis geliyor. saatler çalışıyor. O açar. Biz bakarız. Siz içersiniz. Adam su içiyor. |

ALIŞTIRMA 1
A. CÜMLELERİ İTALYANCA’YA ÇEVİRİNİZ.
Yazıyorum
CEVAP
İo sto scrivendo.Yazıyorlar
CEVAP
Loro stanno scrivendo.Yazarsınız
CEVAP
Tu scriviÖğrenciler çalışıyor.
CEVAP
Le studentesse sta lavorando.Yaşlı adam okuyor.
CEVAP
Il vecchio sta leggendo.Tembel çocuklar geliyor.
CEVAP
İl pigro bambini stanno venendoTerzi açar.
CEVAP
İl sarto aprePolis bakar.
CEVAP
la polizia guardaDiş doktoru içer.
CEVAP
İl dentista beveYorgun doktor içiyor.
CEVAP
İl stanco medico sta bevendoALIŞTIRMA 2
B.CÜMLELERİ TÜRKÇE’YE ÇEVİRİNİZ.
la gatta vedi.
CEVAP
Kedi görürİl gatto sta venendo.
CEVAP
(erkek) kedi görüyor.L’automobile sta lavorando
CEVAP
Otomobil çalışıyor.La finestra sta aprendo.
CEVAP
Pencere açılıyor.la cagna guarda.
CEVAP
Köpek bakar.le donne stanno bevendo.
CEVAP
Kadınlar içiyor.L’uccello sta venendo.