İtalyanca zaman
Haber kipi
Haber kiplerinden İtalyanca şimdiki zaman ile başlıyoruz. Haber kipi bildiğimiz gibi üç ana zamandan oluşuyor. Oldu..oluyor..olacak..
1-Present tense(şimdiki zaman)
İtalyanca şimdiki zaman iki ana bölüme ayrılır.
- Türkçe’de ‘okuyorum’ derken,konuştuğumuz anda kullanılan zamandır.(present cont) şimdiki zaman
- ‘Okurum”I read book’ derken geniş zaman,alışagelmiş eylemleri içerir.(simple present) geniş zaman
Present tense (simple present),presente
geniş zaman
- Bize ortak olayların sık veya nadir tekrarı hakkında bilgi verir.
- Yaptığımız tüm alışkanlıkları anlatırız
- Geniş bir kullanım alanına sahiptir.
| I | yaşarım |
| he/she/it | yaşar |
| we/you/they | yaşarız,yaşarlar |
ben sen o biz siz onlar | İRE o i e iamo ite ono | ERE o i e iamo ete ono | ARE o i a iamo ate ano |
İtalyanca kelime ile örnek fiil çekimi
verb stem+ present endingfiil kökü+geniş zaman eki
live(yaşamak)=abitare
Abit+ai=abiti=YOU LİVE / sen yaşarsın
| İo tu lui,lei noi voi loro | Abito abiti abita abitiamo abitate abitano |
# ‘tu abiti‘ derken ‘tu’ kullanmak zorunda değiliz .Çünkü ‘abiti‘ sen zamirinin ekidir. Dolayısıyla abiti dediğimizde ‘sen’ olduğunu anlarız.
OLUMLU
Subject+verb+object
ÖZNE+FİİL+NESNE
I + sleep+well
BEN+UYURUM+İYİ(ben iyi uyurum)(Io)dormo+bene
I+drive+bicycle
ben bisiklet kullanırım.
Guido la bicicletta
OLUMSUZ
Subject+non+verb+object
ÖZNE+NON+FİİL+NESNE
Io +non +drive+bicicletta
BEN BİSİKLET KULLANMAM.
I don’t drive bicycle
SORU CÜMLESİ
Subject+fiil+object
ÖZNE+FİİL+NESNE
Io+guido+bicicletta?
BEN BİSİKLET KULLANIR MIYIM?
(Do) I drive bicycle?
(Tu) guidi la bicicletta?
SEN BİSİKLET KULLANIR MISIN?
(Do) you drive bicycle?
Habitual actions
alışagelmiş eylemler
He always sleeps at 9 o’clock.
O HERZAMAN 9’DA UYUR.
Dorme sempre alle 9 in punto.
EYLEM: gelecek için planlanmış
I am going to a holiday tomorrow
BEN YARIN TATİLE GİDİYORUM.
Vado a una vacanza domani
EYLEM:geçmişte başlamış,bugüne devam etmiş
I wait here for two hours
BURADA IKI SAATTİR BEKLIYORUM.
Aspetto qui per due ore.
Geniş zamanda kullanılan zarflar
| Her zaman | sempre | Always |
| Genellikle | solitamente | Usally |
| sıklıkla | spesso | Often |
| sık sık | frequentemente | Frequently |
| Ara sıra | Qualche volte | Sometimes |
| Bazen | ogni tanto | Occasionally |
| Nadiren | Raramente | Rarely |
| Asla | mai | Never |
Presente continuous,şimdiki zaman
İtalyanca zaman kipleri kullanımında italyanlar sık sık bu zamanı kullanırlar:
fiil+ing -present continuous
I am coming(geliyorum): Eylem: konuşurken gerçekleşiyor.
Eylem ilerlemektedir..sta+gerund(ulaç) , # Bu formu alışılmış eylemlerde kullanamayız.
‘I am reading’ = şimdiki zaman
‘I read book’ = geniş zaman(presente)
Sto venendo
Vengo.(gelirim veya geliyorum)İtalyanlar ‘gelirim’ kalıbını daha sık kullanırlar.
I am playing voleyball.
Ben voleybol oynuyorum
Sto giocando a pallavolo.
I play voleyball.
Ben voleybol oynarım
Gioco a pallavolo.
reading(okuyorum) =-yorum giderse=OKU (fill kökü)kalır.
stare(olmak) (present) + gerundio(ulaç)
# Bu örüntü, geçmiş ve gelecek zamanlarda da kullanılır.
Fiil çekimleri
Geniş zaman fiilleri
Fill çekimlerine bir kaç örnek verelim. Fiiller konusunda çekimlerden bahsetmiştik.
ARE ile bitenler (çekimleri)
–care,-gare ile bitenler
‘H’, 2. kişi ve 1. kişi eklemelerinden önce gelir.
cercare / to look
bakmak
io cerco
tu cerchi
LuiLei cerca
noi cerchiamo
voi cercate
loro cercano
-iare ile biten =2.tekil ve 1.çoğul fiillerde -i düşer.
mangiare /to eat
yemek
mangio
mangi
mangia
mangiamo
mangiate
mangiano
ERE ile bitenler (çekimleri)
- Ere ile bitenlerde herhangi bir değişiklik yok.
İRE ile bitenler (çekimleri)
- bazıları ek ve kök arasına -isc alırlar.
pulire /to clean
temizlemek
pulisco
pulisci
pulisce
puliamo
pulite
puliscono
| ZAMAN | GEÇMİŞ ZAMAN |