İtalyanca sıfat aynı Türkçe’de olduğu gibi isimleri nitelerler. İsimlerin yada sıfatların önüne gelerek onları renk,konum..gibi yönlerden tanımlar ve İtalyanca sıfat Türkçe’de olduğu gibi ikiye ayrılır. Sıfatlar tek başına hiçbirşey yapamazlar mutlaka bir ismi nitelemeleri lazımdır.
İçindekiler
- Niteleme sıfatları
- Belirtme sıfatları
- Cins ve sayı
- İsimlerden önce
- İsimlerden sonra
- Eril ve Dişil İsimle Kullanılan Sıfat
- Renkler
- Birbirine zıt sıfatlar
- Konu ile ilgili basit ders ve alıştırma
- Mini test
İtalyanca sıfat iki bölüme ayrılır.
Niteleme sıfatları
Varlıkların niteliklerini bildirir. Renk,şekil,biçim gibi yönlerden açıklarlar.
örneğin;
yaşlı adam.
uomo anziano.
çalışkan çocuk.
laboriosa ragazzo
Belirtme sıfatları
- İşaret sıfat ve zamirleri
- Belirsiz sıfatlar
- İyelik sıfatları ve zamirleri
- Soru sıfatları
- Sayı sıfat ve zamirleri
Cins ve sayı
İtalyanca sıfat cins ve sayılarına göre de ayrılırlar.
| Tür | Eril (Tekil) | Dişil (Tekil) | Eril (Çoğul) | Dişil (Çoğul) |
|---|---|---|---|---|
| -e ile bitenler | Felice | Felice | Felici | Felici |
| -o ile bitenler | Bello | Bella | Belli | Belle |
| -a ile bitenler | Caro | Cara | Cari | Care |
| -e ile bitenler* | Grande | Grande | Grandi | Grandi |
| -io ile bitenler | Vecchio | Vecchia | Vecchi | Vecchie |
* Not: -e ile biten sıfatlar, isimdeki -c veya -g’den sonra geldiklerinde araya -h eklenir. Örneğin: felice -> felice, elegante -> elegante.
mutlu adam /uomu felice.
mutlu kadın /donna felice.
mutlu adamlar /uomini felici.
mutlu kadınlar /donne felici.
vecchio/vecchi.
necessario/necessaríi
| Tekil | Çoğul |
|---|---|
| -ia | -ie |
| -ico | -ici |
| -ica | iche |
| -co,-ca | chi,-che |
| -go,ga | ghi,ghe |
İsimlerden önce
Bazı sıfatlar isimden önce gelir.
İtalyanca’da bazı sıfatlar genellikle isimden önce gelir. Bu durumda sıfat, nitelendirdiği ismin önünde bulunur. İtalyanca’da sıfatların yer değiştirebilirliği, cümlede anlam değişikliği yapabilir. İşte bazı örnekler:
- Güzel bir ev:
- Una bella casa
- Burada “güzel” sıfatı, “ev” isminden önce gelir.
- Büyük bir masanız var:
- Avete un grande tavolo
- “Büyük” sıfatı, “masa” isminden önce gelir.
- Yeni bir araba:
- Una nuova macchina
- “Yeni” sıfatı, “araba” isminden önce gelir.
Ancak bazı sıfatlar ise genellikle isimden sonra gelir. Örneğin:
- Qualche volta (Bazen)
- Qualche amico (Bazı arkadaş)
- Molto tempo (Çok zaman)
Bu kural, belirli sıfatlar için geçerlidir ve her sıfat için aynı olmayabilir. Yani, sıfatın isimden önce veya sonra gelmesi, sıfata özgüdür ve belirli bir dilbilgisi kuralı içermez.
Aşağıdaki oluşumlar sadece isimden önce gelirse uygulanır.
İtalyanca’da bazı sıfatlar, sesli harfle başlayan bir isimden önce geldiğinde veya sessiz harfle başlayan bir eril isimden önce geldiğinde şekil değiştirebilir. Bu durum, sıfatın ve ismin uyumunu sağlamak için yapılan bir dilbilgisi kuralıdır.
Örneğin:
- Grande uomo (Büyük adam):
- “uomo” ismi sessiz harfle başladığı için, “grande” sıfatı doğrudan ismin önüne gelir.
- Gran amico (Büyük arkadaş):
- “amico” ismi sessiz harfle başladığı için, “gran” sıfatı doğrudan ismin önüne gelir.
- Gran’ uomo (Büyük adam):
- “uomo” ismi sesli harfle başladığı için, “gran'” sıfatı kullanılır ve bir apostrof ile birleştirilir.
ERİL | ÇOĞUL
| Sıfat | Çoğul |
|---|---|
| Buono | Buoni |
| Buon’ | Buoni |
| Bello | Begli (z, s + ünsüz) |
| Bell’ | Begli (ünlü) |
| Bel | Bei (ünsüz) |
| DİŞİL | TEKİL | DİŞİL | ÇOĞUL | |
|---|---|---|
| buona | buone | ünsüz |
| buon’ | buone | ünlü |
| bella | belle | ünsüz |
| bell’ | belle | ünlü |
İsimlerden sonra
Eğer isimden sonra gelirse!,
İtalyanca’da sıfatlar genellikle isimden önce gelir; ancak, bazı durumlarda sıfat, isimden sonra gelerek özel bir anlam ifade edebilir. Bu durumda, sıfat ve isim arasında özel bir ilişki veya vurgu bulunabilir. İşte bu durumun bazı örnekleri ve kuralları:
- Bazı Belirtili Sıfatlar:
- Bazı belirtili sıfatlar (aggettivi dimostrativi) isimden önce gelirken, “stesso” (aynı) sıfatı isimden sonra gelir. Bu durum, özel bir vurgu veya anlam katmak içindir.
- La stessa casa (Aynı ev) – Burada “stessa” sıfatı isimden sonra gelmiş ve “aynı” anlamını vurgulamıştır.
- Belirli Sıfatlar ve İsim Tamlamaları:
- İsim tamlamalarında, belirli sıfatlar (aggettivi determinativi) sıklıkla isimden sonra gelir. Bu durumda, sıfat ve isim bir bütün olarak değerlendirilir.
- Il libro verde (Yeşil kitap) – “Verde” sıfatı isimden sonra gelerek “yeşil” kitaptan bahsediyor.
- Bağlaç “e” veya “o” Kullanan Sıfatlar:
- Bağlaç “e” veya “o” ile birleşen bazı sıfatlar, isimden sonra gelir ve bu durumda “e” veya “o” bağlacı düşer.
- Un amico caro (Pahalı bir arkadaş) – “Caro” sıfatı isimden sonra gelir ve “pahalı” anlamını vurgular.
- Renk veya ulus renkleri isimleri takip eder.
- Milliyet isimlerinde ,sıfat cinse göre ayrılır.
Bu kurallar genel kılavuzlardır ve bazı istisnalar olabilir. Ancak, genel olarak İtalyanca’da sıfatlar isimlerden önce gelir.
Eril ve Dişil İsimle Kullanılan Sıfat
İtalyanca’da eğer aynı sıfat hem eril (maschile) hem de dişil (femminile) bir isimle kullanılıyorsa, sıfatın cinsiyeti genellikle eril olan isme uyar. Yani, eğer aynı sıfat, bir eril ve bir dişil isimle kullanılıyorsa, sıfatın cinsiyeti genellikle eril ismin cinsiyetine göre belirlenir.
Örneğin;
Aynı sıfatı eril,dişil iki isim için kullanırsak sıfat erile uyar.
la porta è .
il tavolo .
sono rossi
Il libro interessante (İlginç kitap) – Burada “interessante” sıfatı, “libro” (kitap) isminin eril cinsiyetine uyar.
La casa interessante (İlginç ev) – Ancak, burada “interessante” sıfatı, “casa” (ev) isminin dişil cinsiyetine uyar.
Ancak, bazı sıfatlar cinsiyetten bağımsız olarak kullanılabilir. Örneğin, renkleri ifade eden sıfatlar genellikle cinsiyetten bağımsızdır:
Il vestito rosso (Kırmızı elbise) – “Rosso” sıfatı, hem eril hem de dişil isimlerle kullanılabilir.
Bu kural, genel bir yönergelerdir ve bazı istisnalar olabilir. Ancak, çoğu durumda, sıfatın cinsiyeti, kullanıldığı ismin cinsiyetine uyar.
örneğin;
la stella bianco…Beyaz yıldız.
il gatto zitto…Kedi sessiz.
la minestra acido…çorba ekşi
Renkler
Renkler önündeki isimlere göre eril yada dişi olarak değişir.
| Renkler | |
|---|---|
| beyaz | bianco/bianca |
| sarı | giallo /gialla |
| portakal | arancione |
| pembe | rosa |
| kırmızı | rosso/rossa |
| koyu mavi | blu |
| açık mavi | azzuro/azzura |
| yeşil | verde |
| kahverengi | marrone |
| gri | grigio/grigia |
| siyah | nero/nera |
Birbirine zıt sıfatlar
İtalyanca sıfat ‘da birbirine zıt olan sıfatların ufak bir listesi;
| Doğru | giusto | correct |
| Yanlış | sbagliato | mistaken / wrong |
| kolay | facile | easy |
| zor | difficile | difficult |
| basit | semplice | simple |
| zor | complicato | complicated |
| ilginç | interessante | interesting |
| sıkıcı | noioso | boring |
| akıllı | intelligente | intelligent |
| aptal | stupido | stupid |
| açık renk | luminoso / chiaro | light |
| hafif | leggero | light |
bir tablo:
| Türkçe | İtalyanca | İngilizce |
|---|---|---|
| Büyük | Grande | Big |
| Küçük | Piccolo | Small |
| Uzun | Lungo | Long |
| Kısa | Corto | Short |
| Pahalı | Caro | Expensive |
| Ucuz | Economico | Cheap |
| Modern | Moderno | Modern |
| Eski | Vecchio | Old |
| Açık | Aperto | Open |
| Kapalı | Chiuso | Closed |
| Uzun Boylu | Alto | Tall |
| Kısa Boylu | Basso | Short |
| Dar | Stretto | Narrow |
| Geniş | Largo | Wide |
| İyi | Buono | Good |
| Kötü | Cattivo | Bad |
| Mutlu | (In)felice | (Un)happy |
| Üzgün | Triste | Sad |
| Genç | Giovane | Young |
| Yaşlı | Vecchio | Old |
| Zengin | Ricco | Rich |
| Fakir | Povero | Poor |
| Zayıf, İnce | Magro | Skinny/Thin |
| Şişman | Grosso | Fat |
| Samimi | Sincero | Sincere |
| Utangaç | Timido | Shy |
Umarım bu tablo size yardımcı olur. Başka bir konuda yardıma ihtiyacınız olursa
| Sıfat | ||
|---|---|---|
| neşeli | cheerful | allegro |
| (sız)rahat | (un)comfortable | (in)comodo |
| tatsız,sıkıcı | unpleasant | antipatico |
| güçlü | strong | forte |
| nazik | gentle | gentile |
| cömert | generous | generoso |
| koyu | dark | scuro ,bruno,buio… |
| sarışın | blond | biondo |
| ağır | heavy / thick | pesante |
| güzel,tatlı | nice | simpatico |
| zarif | elegant | elegante |
Konu ile ilgili basit ders ve alıştırma
Mini test
Soru 1: “Grande” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 2: “Bello” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 3: “Contento” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 4: “Triste” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 5: “Veloce” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 6: “Delizioso” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 7: “Nuovo” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 8: “Interessante” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 9: “Poco” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?
Soru 10: “Forte” kelimesinin Türkçe karşılığı nedir?