İtalyanca sıfat
Kısaca söyleyecek olursak İtalyanca sıfat aynı Türkçe’de olduğu gibi isimleri nitelerler. İsimlerin yada sıfatların önüne gelerek onları renk,konum..gibi yönlerden tanımlar ve İtalyanca sıfatlar Türkçe’de olduğu gibi ikiye ayrılır.
Sıfatlar tek başına hiçbirşey yapamazlar muhakkak bir ismi nitelemeleri lazımdır.
Sıfatlar iki bölüme ayrılıyor.
1.niteleme
Varlıkların niteliklerini bildiriyor. Böylelikle renk-şekil-biçim gibi yönlerden açıklıyor. Örneğin;
yaşlı adam (uomo anziano)
çalışkan çocuk(laboriosa ragazzo)
2.belirtme
Belirtme sıfatları sınıflara ayrılır.
- işaret sıfatları(işaret zamirleri ne bakın) questo,quello/bu,o
- belgisiz sıfatlar
- iyelik sıfatları
- soru sıfatları
- sayı sıfatları
Cins ve sayı
İtalyanca sıfat cins ve sayılarına göre ayrılıyorlar.
-e ile bitenler(eril yada dişil)
çoğulu aynı isimlerdeki gibi -i.
-o ile bitenler ..(eril)
çoğulu -i
-a ile bitenler ..(dişil)
çoğulu -e
-e ile biten sıfatlar
isimdeki gibi;
- -c veya-g den sonra gelirse araya -h konur.
- -e ile erilde , dişilde olabilir. Örneğin;
mutlu adam /uomu felice
mutlu kadın /donna felice
i eril ve dişilin çoğuludur.
io ile bitenler
çoğulu -i veya -íi
Örneğin;
vecchio/vecchi
necessario/necessaríi
ia ile bitenler
çoğulu -ie
-ico /-ici
-ica/iche
-co,-ca/chi,-che
-go,ga/ghi,ghe
Bazı sıfatlar isimlerden önce gelir.
güzel-bello,
iyi-buon,buona,buon’
büyük-gran,grand’
iyi – buono,buona
büyük – grande
Eğer isimden sonra gelirse!,
bilinen şekilde oluşturulur. Aşağıdaki oluşumlar sadece isimden önce gelirse uygulanır.
grande(harika)=sessizle başlayan erilden,dişilden önce=gran
sesliyle başlayandan önce =gran’
TEKİL Eril buono buon’ dişil Buona buon’ Eril bello bell’ Bel dişil bella bell’ | ÇOĞUL buoni buoni buone buone begli begli bei belle belle | Z,s+ünsüz ünlü ve ünsüz ünsüz ünlü z,s+ünsüz ünlü ünsüz ünsüz ünlü |
10. Diğerleri isimlerden sonra gelir.Renk veya ulus renkleri isimleri takip eder.Milliyet ismlerinde ,sıfat cinse göre ayrılır.
tekil dişil / çoğul dişil l’italiana / le italiane |
11. Aynı sıfatı eril,dişil iki isim için kullanırsak bu noktada sıfat erile uyuyor.
la porta è il tavolo sono rossi
Eğer artikelleriyle birleştirirsek;
- la stella bianco…Beyaz yıldız
- il gatto zitto…Kedi sessiz
- la minestra acido…çorba ekşi
- Renkler önündeki isimlere göre eril yada dişi olarak değişiyor
renkler
beyaz biancobianca
sarı giallo gialla
portakal arancione
pembe rosa
kırmızı rosso/rossa
koyu mavi blu
açık mavi azzuro/azzura
yeşil verde
kahverengi marrone
gri grigio/grigia
siyah nero/nera
superlative(üstün),kıyaslamak, Türkçedeki ‘en’ ifadesinin karşılığıdır.Bu tür sıfatlarda sıfattan önce the veya my,his gelir.
Belgisiz
molto,nessuno,poco,alcuno,gibi
HER
(ogni)
sayılabilen isimlerden önce kullanılır.
BAZI,BİRKAÇ
(qualche)
sayılabilen isimlerden önce kullanılır. tekil olarak
BAZI,BİRKAÇ,BİRTAKIM
(alcuno)
Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir.
çekimlidir
DİĞER
(altro)
Sayılabilen isimlerin önüne gelir
Önüne gelen isme göre farklı anlamlar taşır.diğer,öteki,geçen gibi
ÇOK
(molto)
ismin cins ve sayısına göre değişir.molte,molti olur.
HİÇBİR
(nessuno)
İsimlerden önce,
herzaman tekil kullanılır.
BİRÇOK,EPEY
(parecchio,parecchi)
Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir.
AZ(poco)
İsimlerden önce,
çekimlidir.
BİRÇOK,ÇOK
(tanto)
Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir.
BÜTÜN,HEPSİ(tutto)
isimden önce gelir
çekimlenir.
İyelik
iyelik sıfatları,possessive adjectives
– Benim senin onun bizim sizin onların | – My your his/her our your their | Tekil/eril il mio il tuo il suo il nostro il vostro il loro | Tekil/dişil la mia la tua la sua la nostra la vostra la loro | Çoğul/eril i miei i tuoi i suoi i nostri i vostri i loro | Çoğul/dişil le mie le tue le sue le nostre le vostre le loro |
Soru
Che,quanto,quale
isimlerin önüne gelirler.
NE,NASIL,HANGİ (che)
what,how,which
Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre DEĞİŞMEZ
HANGİ (quale)
cinsine göre değil,sayısına göre değişir.
KAÇ ,NEKADAR (quanto)
how,how much
Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir.
Sayı
- uno (bir),centro(yüz),venti(yirmi) gibi
- sıra sayıları,primo(birinci),decimo(onuncu) gibi
- Bir miktarın nasıl bölüştüğünü gösteren sıfatlar. a ve per getirilerek üleştirilir.
- kesir sayıları onda iki (due decimi) gibi
- Çoğaltma sayılarıiki misli (doppio) gibi
İSİM-FİİL UYUMU
Türkçe’deki gibi isim,fiil,sıfat bir uyum içinde olmalıdır.
örneğin;
QUESTA è una borsa / Bu bir çantadır. gibi.
KARŞILAŞTIRMALAR
COMPARATİVES-COMPARATİVO
İki nesne veya kişi arasında büyüklük,küçüklük,üstünlük,eşitlik açısından karşılaştırma yapılır.
üstünlük söz konusu ise ;
form=piú+sıfat+di
Piú…di/che | more…than | daha fazla |
meno…di/che | less…than | daha az |
cosi…come | as well as | kadar |
tanto…quanto | as much as | kadar |
BÜYÜKLÜK
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Ayla Sibel’den daha tembel
Ayla é piu pigro di Sibel
KÜÇÜKLÜK
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Bu kitap bu kitaptan daha az iyidir.
questo libro è meno buono di quello libro
EŞİTLİK
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Ayla, Lale kadar güzeldir.
Ayla è bella come Lale.
ÜSTÜNLÜK DERECESİ
Burada anlatılmak istenen o şeyin standartların üstünde iyi,kötü,tembel…olmasıdır. Özü itibariyle ıfatı maksimum anlamda ifade eder.
İki türlü üstünlük vardır.
1. Mutlak üstünlük
2. Göreceli üstünlük
Üstünlük derecesi….bir sıfatı karşılaştırma olmadan en yüksek derecede ifade ediyorsa mutlaktır ;
Üstünlük, en yüksek derecede ifade edise de, derecesi ancak diğer terimlerle karşılaştırıldğında görecelidir . Çoğunluğu ya da azınlığı ifade edebilir.
MUTLAK ÜSTÜNLÜK
SUPERLATİVO ASSOLUTO
Mutlak üstünlük sıfatın sonunun -issimo olarak değişmesiyle oluşuyor.
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
(karşılaştırma sıfatı-sesli)+-issimo,issima,issimi,issime
poco+issimo=pochissimo (çok az)
bello+issimo=bellissimo (çok güzel)
molto+sıfat (very +sıfat) moltissimo : çok çok…epey…anlamında olur. İngilizce : very very much..
Örneğin;
utangaç: timido / timidissimo

the girl is very beautiful.
la ragazza è bellissimo.
kız çok güzel.
Ayla çok tembeldir.
Ayla é pigrissimo
GÖRECELİ ÜSTÜNLÜK
SUPERLATİVO RELATİVO
İtalyanca sıfat ‘da Karşılaştırma esnasında ‘en yüksek’ ve ‘en düşük’ anlatılır.Bir veya birden fazla şeyi kıyaslar.
artikel+piú+sıfat
artikel+meno+sıfat
sıfat bene male molto poco well badly much little iyi kötü çok az | comparativo meglio peggio piú meno better worse more less daha iyi daha kötü daha çok daha az | göreceli.üstünlük il meglio il peggio il piú il meno the best the worst the most the least en iyi en kötü en çok en az | mutlak.üstünlük benissimo pessimo moltissimo pochissimo very well very badly very much very little çok iyi çok kötü çok fazla çok az |
Piu ve meno=di veya che ile kullanılır.
Di=birşeyleri karşılaştırdığınızda
Che=aynı şeylerin miktarlarını vurgularken kullanılır.
Düzensiz SIFATLAR
İtalyanca sıfat ‘da düzensiz bazı sıfatlar var. Genelde mutlak üstünlükte düzensiz oluyorlar.
büyük ,grande,
üstün düzenli basso düzensiz massimo | kıyaslamalı düzenli più grande düzensiz maggiore |
küçük , piccolo
üstün düzenli piccolissimo düzensiz minimo | kıyaslamalı düzenli più piccolo düzensiz minore |
çirkin,kötü , brutto
üstün düzenli bruttissimo düzensiz pessimo | kıyaslamalı düzenli più brutto düzensiz peggiore |
güzel , bello
üstün düzenli bellissimo düzensiz ottimo | kıyaslamalı düzenli più bello düzensiz migliore |
yüksek , alto
üstün düzenli altissimo düzensiz supremo | kıyaslamalı düzenli più alto düzensiz superiore |
alçak , basso
üstün düzenli bassissimo düzensiz infimo | kıyaslamalı düzenli più basso düzensiz inferiore |
iyi , buono
üstün düzenli buonissimo düzensiz ottimo | kıyaslamalı düzenli più buono düzensiz migliore |
kötü , cattivo
üstün düzenli cattivissimo düzensiz pessimo | kıyaslamalı düzenli più cattivo düzensiz peggiore |
Birbirine zıt sıfatlar
İtalyanca sıfat ‘da birbirine zıt olan sıfatların ufak bir listesi;
DOĞRU , correct giusto | YANLIŞ , mistaken / wrong sbagliato |
açık renk , light luminoso / chiaro | hafif , light leggero |
kolay , easy facile | zor , difficult difficile |
basit , simple semplice | zor , complicated complicato |
ilginç , interesting interessante | sıkıcı , boring noioso |
akıllı , intelligent intelligente | aptal , stupid stupido |
büyük , big / large grande | küçük , small piccolo |
uzun , long lungo | kısa , short corto |
pahalı , expensive / dear caro | ucuz , economical/cheap economico |
modern , modern moderno | eski , old vecchio |
açık , open aperto | kapalı , closed chiuso |
uzun boylu , tall alto | kısa boylu , short basso |
dar , narrow stretto | geniş , wide largo |
iyi , good buono | kötü , bad cattivo |
mutlu , (un)happy (in)felice | üzgün , sad triste |
genç , young giovane | yaşlı , old vecchio |
zengin , rich ricco | fakir , poor povero |
zayıf,ince , skinny / thin magro | şişman , fat grosso |
samimi , sincere sincero | utangaç , shy timido |
zarif , elegant elegante |
güzel,tatlı , nice.simpatico neşeli , cheerful.allegro (sız)rahat , (un)comfortable (in)comodo tatsız,sıkıcı , unpleasant antipatico güçlü strong forte nazik gentle gentile cömert generous generoso koyu dark scuro ,bruno,buio… sarışın blond biondo ağır heavy / thick pesante | endişeli, anxious,ansioso kızgın angry,arrabbiato paragöz, stingy,avaro sakin, calm,calmo bunalımlı, depressed,depresso heyecanlı, excited,eccitato yalnız, alone / lonely,solo yorgun, tired,stanco stresli, stressed,stressato (sız)duyarlı, (in)sensitive,(in)sensibile ciddi serious/serio |