İÇİNDEKİLER
İtalyanca sıfat
İtalyanca sıfat aynı Türkçe’de olduğu gibi isimleri nitelerler. İsimlerin yada sıfatların önüne gelerek onları renk,konum..gibi yönlerden tanımlar ve İtalyanca sıfatlar Türkçe’de olduğu gibi ikiye ayrılır. Sıfatlar tek başına hiçbirşey yapamazlar mutlaka bir ismi nitelemeleri lazımdır.
Sıfatlar iki bölüme ayrılır.
1.niteleme sıfatları
Varlıkların niteliklerini bildirir.Renk,şekil,biçim gibi yönlerden açıklarlar.
yaşlı adam.
uomo anziano.
çalışkan çocuk.
laboriosa ragazzo
2.belirtme sıfatları
- işaret sıfatları(işaret zamirleriyle beraber kullanılır) questo,quello/bu,o
- belgisiz sıfatlar
- iyelik sıfatları
- soru sıfatları
- sayı sıfatları
Cins ve sayı
İtalyanca sıfat cins ve sayılarına göre de ayrılırlar.
-e ile bitenler(eril yada dişi)
çoğulu aynı isimlerdeki gibi -i.
-o ile bitenler ..(eril)
çoğulu -i
-a ile bitenler ..(dişi)
çoğulu -e
-e ile biten sıfatlar
isimdeki gibi -c veya-g den sonra gelirse araya -h konur.
-e ………ile erilde dişilde olabilir.
mutlu adam /uomu felice.
mutlu kadın /donna felice
i ………eril ve dişilin çoğuludur.
mutlu adam /uomini felici.
mutlu kadınlar /donne felici
io ile bitenler
çoğulu -i veya -íi
vecchio/vecchi.
necessario/necessaríi
| Tekil | Çoğul |
|---|---|
| -ia | -ie |
| -ico | -ici |
| -ica | iche |
| -co,-ca | chi,-che |
| -go,ga | ghi,ghe |
İsimlerden önce
İtalyanca sıfat / Bazı sıfatlar isimden önce gelir.
| Sıfat | |
|---|---|
| güzel | bello |
| iyi | buon,buona, |
| büyük | Grande |
Bilinen şekilde oluşturulur. Aşağıdaki oluşumlar sadece isimden önce gelirse uygulanır.
grande(harika)=sessizle başlayan erilden,dişilden önce=gran
sesliyle başlayandan önce =gran’
| ERİL | TEKİL | ERİL | ÇOĞUL | |
|---|---|---|
| buono | buoni | Z,s+ünsüz |
| buon’ | buoni | ünlü ve ünsüz |
| bello | begli | z,s+ünsüz |
| bell’ | begli | ünlü |
| Bel | bei | ünsüz |
| DİŞİL | TEKİL | DİŞİL | ÇOĞUL | |
|---|---|---|
| buona | buone | ünsüz |
| buon’ | buone | ünlü |
| bella | belle | ünsüz |
| bell’ | belle | ünlü |
İtalyanca sıfat / Eğer isimden sonra gelirse!,
**Diğerleri isimlerden sonra gelir.
**Renk veya ulus renkleri isimleri takip eder.
**Milliyet ismlerinde ,sıfat cinse göre ayrılır.
| tekil dişil / çoğul dişil l’italiana / le italiane |
Aynı sıfatı eril,dişil iki isim için kullanırsak sıfat erile uyar.
la porta è .
il tavolo .
sono rossi
- Artikelleriyle birleştirelim.
la stella bianco…Beyaz yıldız.
il gatto zitto…Kedi sessiz.
la minestra acido…çorba ekşi
Renkler
Renkler önündeki isimlere göre eril yada dişi olarak değişir.
| Renkler | |
|---|---|
| beyaz | bianco/bianca |
| sarı | giallo /gialla |
| portakal | arancione |
| pembe | rosa |
| kırmızı | rosso/rossa |
| koyu mavi | blu |
| açık mavi | azzuro/azzura |
| yeşil | verde |
| kahverengi | marrone |
| gri | grigio/grigia |
| siyah | nero/nera |
superlative(üstün),kıyaslamak,
Türkçedeki ‘en’ ifadesinin karşılığıdır.Bu tür sıfatlarda sıfattan önce the veya my,his gelir.
Belgisiz SIFATLAR
İtalyanca’da belgisiz sıfatlar, isimleri nitelendiren, ancak belirli bir sayı veya miktar belirtmeyen sıfatlardır. Bu sıfatlar, “bir” veya “birkaç” gibi belirli bir sayı ifade etmeyen sıfatlardan farklıdır.
Örneğin,
“alcuni libri” ifadesi “bazı kitaplar” anlamına gelirken.
“un libro qualsiasi” ifadesi “herhangi bir kitap” anlamına gelir.
Belgisiz sıfatlar, İtalyanca’da sıklıkla kullanılan ve isimleri belirlemekte önemli bir rol oynayan sıfatlardır. Bu nedenle, İtalyanca öğrenenlerin bu sıfatların kullanımını öğrenmeleri faydalı olacaktır.
| Belgisiz sıfatlar | Nerde kullanılır | ||
|---|---|---|---|
| HER | ogni | sayılabilen isimlerden önce kullanılır. | |
| BAZI,BİRKAÇ | qualche | sayılabilen isimlerden önce kullanılır. | çoğul veya tekil isimlerle kullanılır |
| BAZI,BİRKAÇ,BİRTAKIM | alcuno | Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir. | çekimlidir |
| BAZI | Alcuni/alcune | çoğul isimlerle kullanılır | |
| DİĞER | altro | Sayılabilen isimlerin önüne gelir Önüne gelen isme göre farklı anlamlar taşır. diğer,öteki,geçen gibi | |
| ÇOK | molto | ismin cins ve sayısına göre değişir.molte,molti olur. | |
| HİÇBİR | nessuno | İsimlerden önce, | herzaman tekil kullanılır. |
| BİRÇOK,EPEY | parecchio,parecchi | Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir. | çoğul isimlerle kullanılır |
| AZ | poco | İsimlerden önce, | çekimlidir. |
| BİRÇOK,ÇOK | tanto | Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir. | |
| BÜTÜN,HEPSİ | tutto | isimden önce gelir. | çekimlenir |
| FARKLI | Diversi/diverse | çoğul isimlerle kullanılır | |
| ÇEŞİTLİ, DEĞİŞİK | Vari/varie | çoğul isimlerle kullanılır |
İyelik SIFATLARI
iyelik sıfatları,possessive adjectives
iyelik sıfatları ile ilgili alıştırma
| Tekil/eril | Tekil/dişil | çoğul/eril | çoğul/dişil | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Benim | Mine | il mio | la mia | i miei | le mie |
| Senin | your | il tuo | la tua | i tuoi | le tue |
| Onun | his/her | il suo | la sua | i suoi | le sue |
| Bizim | our | il nostro | la nostra | i nostri | le nostre |
| Sizin | your | il vostro | la vostra | i vostri | le vostre |
| Onların | their | il loro | la loro | i loro | le loro |
Soru SIFATLARI
| Soru sıfatı | ||
|---|---|---|
| NE,NASIL,HANGİ | che | Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre DEĞİŞMEZ |
| KAÇ ,NEKADAR | quanto | Sıfat önüne geldiği İsmin cins ve sayısına göre değişir. |
| HANGİ | Quale | cinsine göre değil,sayısına göre değişir. |
Sayı SIFATLARI
- uno (bir),centro(yüz),venti(yirmi) gibi
- sıra sayıları,primo(birinci),decimo(onuncu) gibi
- Bir miktarın nasıl bölüştüğünü gösteren sıfatlar. a ve per getirilerek üleştirilir.
- kesir sayıları onda iki (due decimi) gibi
- Çoğaltma sayılarıiki misli (doppio) gibi
İSİM-FİİL UYUMU
Türkçe’deki gibi isim,fiil,sıfat bir uyum içinde olmalıdır.
QUESTA è una borsa.
Bu bir çantadır. gibi.
KARŞILAŞTIRMA
İtalyanca sıfat / COMPARATİVES-COMPARATİVO
İki nesne veya kişi arasında büyüklük,küçüklük,üstünlük,eşitlik açısından karşılaştırma yapılır.
- üstünlük söz konusu ise form=piú+sıfat+di
| Piú…di/che | more…than | daha fazla |
| meno…di/che | less…than | daha az |
| cosi…come | as well as | kadar |
| tanto…quanto | as much as | kadar |
BÜYÜKLÜK KARŞILAŞTIRMASI
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Ayla Sibel’den daha tembel
Ayla é piu pigro di Sibel
KÜÇÜKLÜK KARŞILAŞTIRMASI
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Bu kitap bu kitaptan daha az iyidir.
questo libro è meno buono di quello libro
EŞİTLİK KARŞILAŞTIRMASI
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
Ayla, Lale kadar güzeldir.
Ayla è bella come Lale.
Üstünlük derecesi
Burada anlatılmak istenen o şeyin standartların üstünde iyi,kötü,tembel…olmasıdır. Sıfatı maksimum anlamda ifade eder.
İki türlü üstünlük vardır.
Üstünlük derecesi….bir sıfatı karşılaştırma olmadan en yüksek derecede ifade ediyorsa mutlaktır ;
Üstünlük, en yüksek derecede ifade edise de, derecesi ancak diğer terimlerle karşılaştırıldğında görecelidir . Çoğunluğu ya da azınlığı ifade edebilir.
MUTLAK ÜSTÜNLÜK
SUPERLATİVO ASSOLUTO
Mutlak üstünlük sıfatın sonunun -issimo olarak değişmesiyle oluşur.
ÖZNE+FİİL+KARŞILAŞTIRMA SIFATI
(karşılaştırma sıfatı-sesli)+-issimo,issima,issimi,issime
| poco+issimo=pochissimo | çok az |
| bello+issimo=bellissimo | çok güzel |
| molto+sıfat (very +sıfat) moltissimo | çok çok…epey…anlamında. İngilizce : very very much.. |
the girl is very beatiful.
la ragazza è bellissimo.
kız çok güzel.
Ayla çok tembeldir.
Ayla é pigrissimo
GÖRECELİ ÜSTÜNLÜK
SUPERLATİVO RELATİVO
İtalyanca sıfat ‘da Karşılaştırma esnasında ‘en yüksek’ ve ‘en düşük’ anlatılır.Bir veya birden fazla şeyi kıyaslar.
artikel+piú+sıfat
artikel+meno+sıfat
| Sıfat | comparativo | göreceli.üstünlük | mutlak.üstünlük | |
|---|---|---|---|---|
| İyi/bene | daha iyi/meglio | en iyi/il meglio | çok iyi/benissimo | |
| Kötü/male | daha kötü/peggio | en kötü/il peggio | çok kötü/pessimo | |
| çok/molto | daha çok/piú | en çok/il piú | çok fazla/moltissimo | di veya che ile kullanılır. |
| az/poco | daha az/meno | en az/il meno | çok az/pochissimo | di veya che ile kullanılır. |
Che=aynı şeylerin miktarlarını vurgularken kullanılır.
Düzensiz SIFATLAR
İtalyanca sıfat ‘da düzensiz bazı sıfatlar var. Genelde mutlak üstünlükte düzensiz oluyorlar.
büyük ,grande,
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli basso düzensiz massimo | düzenli più grande düzensiz maggiore |
küçük , piccolo
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli piccolissimo düzensiz minimo | düzenli più piccolo düzensiz minore |
çirkin,kötü , brutto
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli bruttissimo düzensiz pessimo | düzenli più brutto düzensiz peggiore |
güzel , bello
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli bellissimo düzensiz ottimo | düzenli più bello düzensiz migliore |
yüksek , alto
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli altissimo düzensiz supremo | düzenli più alto düzensiz superiore |
alçak , basso
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli bassissimo düzensiz infimo | düzenli più basso düzensiz inferiore |
iyi , buono
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli buonissimo düzensiz ottimo | düzenli più buono düzensiz migliore |
kötü , cattivo
| ÜSTÜN | KIYASLAMALI |
|---|---|
| düzenli cattivissimo düzensiz pessimo | düzenli più cattivo düzensiz peggiore |
Birbirine zıt sıfatlar
İtalyanca sıfat ‘da birbirine zıt olan sıfatların ufak bir listesi;
| DOĞRU , correct giusto | YANLIŞ , mistaken / wrong sbagliato |
açık renk , light
luminoso / chiaro
hafif , light
leggero
| kolay , easy facile | zor , difficult difficile |
| basit , simple semplice | zor , complicated complicato |
| ilginç , interesting interessante | sıkıcı , boring noioso |
| akıllı , intelligent intelligente | aptal , stupid stupido |
| büyük , big / large grande | küçük , small piccolo |
| uzun , long lungo | kısa , short corto |
| pahalı , expensive / dear caro | ucuz , economical/cheap economico |
| modern , modern moderno | eski , old vecchio |
| açık , open aperto | kapalı , closed chiuso |
| uzun boylu , tall alto | kısa boylu , short basso |
| dar , narrow stretto | geniş , wide largo |
| iyi , good buono | kötü , bad cattivo |
| mutlu , (un)happy (in)felice | üzgün , sad triste |
| genç , young giovane | yaşlı , old vecchio |
| zengin , rich ricco | fakir , poor povero |
| zayıf,ince , skinny / thin magro | şişman , fat grosso |
| samimi , sincere sincero | utangaç , shy timido |
| zarif , elegant elegante |
| Sıfat | ||
|---|---|---|
| neşeli | cheerful | allegro |
| (sız)rahat | (un)comfortable | (in)comodo |
| tatsız,sıkıcı | unpleasant | antipatico |
| güçlü | strong | forte |
| nazik | gentle | gentile |
| cömert | generous | generoso |
| koyu | dark | scuro ,bruno,buio… |
| sarışın | blond | biondo |
| ağır | heavy / thick | pesante |
| güzel,tatlı | nice | simpatico |