Fiil türleri
İspanyolca fiil türleri ˆne göre sınıflandırılıyor.
1.geçişli fiiller
2.geçişsiz fiiller
3.zamir fiiller.
a.dönüşlü fiiller
b.karşılıklı fiiller
Geçişli fiiller
özne+fiil+nesne
Geçişli fiillerde mutlaka bir nesne olmalıdır, mutlaka özne haricinde bir şeye yönelir.
Bazı fiiller tümleç alabilirliğine göre geçişli veya geçişsiz olabiliyor.
Eylem özneden başka bir şeye yönelir.
Geçişli :Fiil nesne alabiliyor (almasa da olur)ama ve ‘neyi,kimi,onu..’ sorularına cevap veriyorsa,

Resim çiziyorum.
Dibujo
Resim çiziyor.
Dibuja (neyi çiziyor? Resim.
Onu çizdi..oldu.o zaman soralım neyi çizdi?cevap var.
Örneğin, Ben sahibim. Eksik bir cümle
Ingilizcedeki to have ,
I have a cat dediğimizde anlam kazandı.
Bir kedim var.
Tengo un gato.
Burada ‘gato’ düz tümleç oluyor.
‘ne’ ‘neyi’’kimi’ sorularına cevap verir.
Neyi var kedisi var.
Geçişsiz fiiller
Geçişsiz Fiil ;
1- nesne almıyor.
2- ‘neyi,kimi,onu..’ sorularına cevap yoksa
o çiziyor
el dibuja
ee neyi çiziyor. Cevap yok…
Zamir fiiller
İspanyolca fiil türleri ‘ nden zamir fiiller vurgusuz şahıs zamirleri ile kullanılıyor.
Me,te,se,nos,os
1. dönüşlü fiiller
Geçişli fiiller özne ile nesne arasında ilişki kurar.
Peki hareketi yapan ve yöneldiği kişi .aynıysa.dönüşlü fiil olur.
Bazı fiiller ,özne eylemi kendisi yapıyormuş gibi özne ile ilişkilendiriliyor.Fiil özneye döner.
Mesela,
Yatırmak : acostar
Yatağa gitmek,yatmak : acostarse
Şahıs zamirlerinin vurgusuz halleri kullanılıyor.
Bu şahıs zamirleri : fiilden önce kullanılıyor.(bazen fiilin sonuna eklenebiliyor.(Emir kipinde kullanılıyor hatta zorunludur.)
Dönüşlü fiiller ile kullanılan şahıs zamirleri |
Me Te Se Nos os Se |
Adam oğlunu uyandırıyor.
El hombre despierta a su hijo.geçişli Fiil.
Adam uyanır.
El hombre se despierta (olay oğlu ile ilgiliyken adama döndü.dönüşlü Fiil oluştu.
Kadın oğlunu uyandırdı.geçişli
La mujer despertó a su hijo.
Kadın uyandı.dönüşlü
La mujer se despertó
Alfabe sırasına göre ispanyolca fiil türleri çeşitlerinden dönüşlü fiillere örnekler…
aburrirse – sıkılmak acercarse – yakınlaşmak acordarse de -hatırlamak acostarse – yatağa gitmek acostumbrarse a – alışmak afeitarse – tıraş olmak aficionarse a – ilgilenmek alegrarse – mutlu olmak alejarse de – bir şeyi bir kişiyi taşımak animarse – neşelendirmek arreglarse – hazırlanmak,giyinmek.. apartarse de – uzaklaşmak apoderarse de -ele geçirmek apoyarse en – destek vermek apresurarse a – acele etmek aprovecharse de -faydalanmak asustarse -almak atreverse a –bañarse – banyo yapmak burlarse de – eğlenmek caerse – düşmek calmarse – sakinleşmek cansarse de – sıkılmak casarse con – evlenmek cepillarse – fırçalamak-diş,saç colocarse de – bir iş bulmak colocarse – iş bulmak comerse – bir şey yemek compadecerse de – üzülmek,sempati duymak complacerse en – zevk almak conformarse con – kabul etmek,uymak contentarse con – neşelendirmek convertirse en – dönüşmek |
Dönüşlü fiilleri örneklerle daha iyi ezberleyebilirsiniz.
darse cuenta de –decidirse a – karar vermek dedicarse a – kendini adamak despedirse de – veda etmek desayunarse – kahvaltı yapmak despertarse – uyanmak despojarse de – pes etmek desvestirse – soyunmak dirigirse a – ilerlemek,birisine hitap etmek disponerse a – hazırlamak divertirse de – eğlenmek dormirse – uykuya gitmek ducharse – duş almak emocionarse – heyecanlanmak echarse a – başlamak empeñarse en – ısrar etmek namorarse de – aşık olmak encargarse de – sorumlu olmak encogerse de hombros – omuz silkmek encontrarse con -buluşmak enfermarse – hastalanmak enojarse -sinirlenmek enterarse de – öğrenmek entenderse con – kabul etmek exponerse a -riski ortaya koymak. exponerse de – risk almak fijarse en – dikkat etmek fiarse de -güvenmek fiarse en – güvenmek jugarse – riske almak lastimarse – yaralanmak lavarse – vücudun bir parçasını yıkamak levantarse – ayağa kalkmak, maquillarse – makyaj yapmak marearse – hastalanmak meterse con -mücadele etmek meterse en – içine almak motivarse a- motive etmek moverse – taşımak mudarse – bulunduğu yeri değiştirmek negarse a – reddetmek obsesionarse con – takıntı yapmak ocuparse de – bakmak olvidarse de – unutmak parecerse a – benzemek peinarse -fırçalamak ponerse – giyinmek ponerse de acuerdo – anlaşma yapmak ponerse en camino -yoluna devam etmek preocuparse de – endişelenmek prepararse a – hazırlamak probarse – denemek quebrarse – kırmak quejarse de – şikayet etmek quedarse – kalmak quemarse – yanmak quitarse – giysi çıkarmak reirse de – gülmek resignarse a -çözmek resolverse a – istifa etmek romperse – kırmak-kol,bacak… secarse – kurutmak sentarse – oturmak sentirse – hissetmek servirse – kendine yardım etmek suicidarse – kendini öldürmek tratarse de – biriyle ilişki kurmak vestirse -giyinmek |
ÖRNEĞİN;
Hastalanmak istemiyorum.
No quiero enfermarme.
I don’t want to get sick.
Anneme benzemek güzel.
Es lindo parecerse a mi mamá.
It’s nice to look like my mom.
Me levanté temprano para despedirse de .
Vedalaşmak için erken kalktım.
I got up early to say goodbye to .
2.karşılıklı fiiller
Eylem bu sefer iki yada daha fazla kişi tarafından karşılıklı olmaktadır.
Adamlar uyanır.
Los hombres se despiertan
Kadın uyandı :La mujer se despertó
Kadınlar uyandılar.Las mujeres se despiertan